María de Bolaño

Feitos do noso pasado común
Avatar de Usuario
sandraafer
Super Foreiro
Super Foreiro
Mensajes: 526
Registrado: 02 Jul 2009, 16:00

Re: María de Bolaño

Mensaje por sandraafer »

Hola Serbas

Es esto lo que buscas ?
Desde google el libro no se puede ver.
Encontré la página : http://estudiosgallegos.revistas.csic.e ... sue/view/3

Copio :

LISTADO DE SEPULCROS (POR PROVINCIAS).
LUGO
SANTA MARIA DE MEIRA.
Pedro de Miranda y su mujer doña Inés
María de Bolaño

http://estudiosgallegos.revistas.csic.e ... view/45/45

Saludos

Sandra
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Hola:

Muchísimas gracias, Sandra :D

Como comentaba, no tenía acceso detallado a la lectura entrando en el enlace http://imageshack.us/photo/my-images/81 ... google.jpg

Olvidara revisarlo en la web oficial. Entonces mantenemos a Dª Inés, esposa de D. Pedro de Miranda, sin apellido... En la búsqueda de google, como no hay coma intercalada parecía que sí. No obstante, revisado el trabajo en el enlace que comentas ya veo que no.

Hasta pronto...
Poblada soledad es hoy el mundo.
Samuel c o castro
Foreiro Maior
Foreiro Maior
Mensajes: 182
Registrado: 15 Jun 2009, 13:24

Re: María de Bolaño

Mensaje por Samuel c o castro »

serba escribió:Dª Inés[/u][/b], esposa de D. Pedro de Miranda, sin apellido...
Prezado Serba,

O casal Pedro das Marinas e Castro (ou Pedro Bolanho e Castro, Pedro Bolanho Ribadeneira, Pedro Fernandes de Bolanho Ribadeneira, Pedro Fernandes de Bolanho e Balboa) – F-1636 - Sr. do Castelo de Torés, da Vila de Burela, de Balboa e Cancelada, do Couto de Cela, Valeira, Parga, Cilobre, Puebla de Caraminhal e Junqueira. Testou em 12.1.1636 - RLCARG, quadros I, V e VII – XO - MCS, pg 182, 182-v - LSGNRG, pg 103, 104 - EAC, pg 303 - Esposa: Francisca Pardo de Estrada e 0sório, tiveram a filha INÊS DE RIBADENEIRA (ou INÊS DE CASTRO) c. c. Pedro de Miranda (Testou em 1641, em Guiteriz), que além das referências acima, também aparace na obra "COS – Cavaleiros da Ordem de Santiago – Século XVIII - Vol IV , V, VI – Vicente de Cardenas y Vicent, PÁGINA 148, aqui em http://books.google.es/books?id=VUkp92I ... nt&f=false .

Não sei se trata do casal que procuras, mas deixo aqui registrado esta possível alternativa.

Abraço fraterno.

Samuel de Castro
Intereí§o-me por dados genealógicos de todos os ramos da famí­lia Castro.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Hola:

Gracias por el comentario. El Pedro de Miranda al que me refiero y su esposa Inés, tal como consta en la inscripción del sepulcro, ya fallecieran cuando su descendiente María de Bolaño realiza su testamento, como está comentado en mensajes anteriores: 23 abril 1522.

Sigo y seguiré buscando, mientras pueda, los apellidos de Inés. No sé si ha hecho alguien la transcripción íntegra del Tumbo de Meira, o si está publicada, todo lo que he leído hasta ahora es de un periodo anterior..., incluyendo una tesis doctoral muy interesante publicada en CODOLGA, de María Mercedes Domínguez Casal: "Colección documental do Mosteiro de Santa María de Meira”. Puede que haya otras inéditas, aún no sé nada, a pesar de que busco con frecuencia cualquier referencia. También he leído la multitud de transcripciones que incluye Dolores Mariño Veiras en el libro “Señorío de Santa María de Meira (s. XII-XVI)” de la documentación del Tumbo de Meira, y nada...
Además, me había enviado la transcripción de varias escrituras el ex-párroco de Meira, que casi seguía lo añadido en la tesis doctoral, pero tampoco alcanza la etapa que busco.

Si es verdad que la paciencia es la madre de la ciencia, seguiré teniendo paciencia, toda la que haga falta... ¡y más! :roll:

Saúdos
Poblada soledad es hoy el mundo.
prado
Mozo
Mozo
Mensajes: 14
Registrado: 01 Dic 2011, 14:21

Re: María de Bolaño

Mensaje por prado »

Hola! se que no viene al caso en la línea de discusión, pero stoy buscando informacion sobre los padres (cuyos nombres desconozco) de Josefa Miranda de Ribadeneira y Montenegro, nacida en la Casa de Barrio de Lemos, y casada con Antonio Cayetano de Prado y Alvarado heredero del mayorazgo de la Casa de Fragua, hijo de Juan de Prado y de Losada (Casa de Fragua) y Beatriz de Alvarado y Rivadeneira.

Muchas gracias
prado
Mozo
Mozo
Mensajes: 14
Registrado: 01 Dic 2011, 14:21

Re: María de Bolaño

Mensaje por prado »

lo he preguntado por aqui porque quizás tiene algo que ver con las personas mencionadas! gracias por cualquier cosa que puedan decirme
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Hola:

Prado, si lo averiguo te contesto, de momento no lo sé.

Paso a una pregunta para Fernando Dopico B. Comentabas hace tiempo lo siguiente sobre CONSTANZA LÓPEZ DE NAVIA
Fernando Dopico B. escribió:- Efectivamente. Estou dacordo -polo que arriba sinalei- que a referencia a dona Constanza Méndez, "viúva", no testamento de Fernán Díaz, ten que ver co matrimonio desta señora con Álvaro González o vello, pai de Fernán Díaz. Polo tanto, parece que se debería descartar un pretendido (e confuso) matrimonio entre esta señora e Fernán Díaz, como aparece nalgúns traballos ...

- Efectivamente. Sabemos que Fernán Díaz casou con dona Maior Martíz de Baamonde, en segundas nupcias destas señora, de cuxo matrimonio quedou descendencia.

- Agora ben. Resulta de importancia sinalar que entre os varios fillos de Fernán Díaz de Ribadeneira se atopa unha Constanza López de Navia, veciña de Mondoñedo falecida antes do ano 1494, que deixou por seu herdeiro a Bernardo de Bolaño, fillo do seu irmán Pedro de Bolaño e de dona Beatriz de Castro ... :wink:

- No que toca ó Fernán Díaz casado cunha Inés Fernández, hai que supoñer que sería os pais da dona Tareixa de Ribadeneira que revertiu os coutos de Laiosa e Río Grande ó seu tío Pedro de Bolaño.
¿Sabes si existe alguna relación entre la que tú citas como Constanza López de Navia y la Constanza López de Miranda que he añadido esta mañana?, en el apartado "Díaz Teixeiro".
serba escribió:
I.
FERNÁN DÍAZ TEIXEIRO / ALDONZA RODRÍGUEZ DOS COTOS
II.
FERNÁN DÍAZ TEIXEIRO / CONSTANZA LÓPEZ DE MIRANDA.
III.
LOPE DÍAZ TEIXEIRO "El Viejo" / Dª ALDONZA RODRÍGUEZ DE IBIAS -viuda de ARES NÚÑEZ DE NAVIA-
IV.
Dª BERENGUELA DÍAZ TEIXEIRO DE MIRANDA / D. GÓMEZ YÁÑEZ TEIXEIRO -él de los Teixeiro de Valcarce-.

¿O el posible parentesco entre esta Aldonza Rodríguez de Ibias, y la homónima que tú tienes documentada como esposa de D. Diego Fernández de Ibias? Gracias.

PD: Tengo un mareo y un revoltijo de Aldonzas, Berenguelas y Constanzas..., ¡que no veas! :cry:

Saúdos :D
Poblada soledad es hoy el mundo.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Hola:

Fernando Dopico Blanco, ¡mi salvación! :D

Hace un buen rato que estaba buscando un mensaje que intercambiaras con Pousada, en el hilo de Liñaxes / "Gonzalo Becerra de Navia (s. XV)". Por Fernando Dopico B. » Sáb Xul 02, 2011

Lo intercalo aquí por la referencia a la nuera de Dª María de Bolaño, tema de este apartado, aunque Dª Constanza también aparece en Liñaxes: Díaz de Teixeiro, apellidos del padre y abuelo de Dª Constanza de Aguiar -o Vázquez-.
Fernando Dopico B. escribió:
- Por certo que esta dona Constanza Vázquez de Aguiar e Teixeiro, que citas, era Señora da Casa dos Teixeiro en Lourenzá. Asemade, tiña unha relación de parentesco con Berenguela López de Íbias, muller de Gonzalo Becerra († 1489). Xa que Berenguela era tía-avóa de dona Constanza por liña materna ... 8).
Es decir, que Berenguela López de Ibias era hermana de la abuela de Constanza: Dª Teresa, esposa de Alonso López de Aguiar -abuelos maternos de Dª Constanza-, según ella detalla en su testamento.

¿Sabes cuáles eran los apellidos de Dª Teresa, esposa de Alonso López de Aguiar? Y/o [mejor y :D], ¿cómo se llamó la hija de ambos, casada con Lopo Díaz Teixeiro, y que fue madre de Dª Constanza de Aguiar -o Vázquez-?

¿Es correcto lo que añadía el otro día en el punto 3, o se confundió el Marqués de Villasante?
III.
LOPE DÍAZ TEIXEIRO "El Viejo" / Dª ALDONZA RODRÍGUEZ DE IBIAS -viuda de ARES NÚÑEZ DE NAVIA-
Si te coincide algún día revisar tus apuntes, no importa lo que tardes, no hay prisa; te agradezco que eches un vistazo, y miras si has tomado nota en tus transcripciones. Gracias.

Saúdos :D

¡Ah!, que ya lo olvidaba... por si acaso, no vaya a ser que la abreviatura Al.º pueda ser además de Alonso, otra.

serba escribió:
D.ª Constanza de Aguiar, hallándose en la FORTALEZA DA BARREIRA, el 18/6/1547 y ante Lope de Rubiños, otorga testamento, declarando en él lo siguiente:

<<Manda celebrar un trintenario cerrado, de San Gregorio, por el alma de la madre de la testadora; otro trintenario, abierto, en la Iglesia de San Tomé del Valle de Lorenzana [San Tomé de Lourenzá], por el alma de Al.º Lopez de Aguiar y D.ª Teresa, abuelos de la testadora (Nota del autor=> Dice Vasco de Aponte, que ALONSO LÓPEZ DE AGUIAR percibía sueldo de la CASA DE ANDRADE, tenía cuatro o cinco escuderos y mandaba doscientos hombres, muy poco de ellos vasallos); otro trintenario abierto, en San Tomé, por el alma de García de Éstoa y Juan Fernández, clérigo; un trintenario cerrado, en el MONASTERIO DE MEIRA, por las ánimas de F.º DÍAZ TEIXEIRO, abuelo de la testadora, y LOPE DÍAZ TEIXEIRO, padre de la misma (Nota=> Refiere Aponte, que Lope Díaz Teixeiro pertenecía a la CASA DE ANDRADE -de la cual percibía sueldo- y tenía diez escuderos y trescientos hombres, cincuenta de ellos vasallos. Según el libro APEO DE LORENZANA, existente en el Archivo del Cabildo de Mondoñedo, Lope Díaz dejó a esta Iglesia cuarto y medio sin cura de San Adriano [Santo Adrao de Lourenzá] ); otro trintenario cerrado, en Santo Domingo de Lugo, por las almas de DIEGO SÁNCHEZ DE RIVADENEIRA, marido de D.ª Constanza, y Álvaro González de Rivadeneira, Mariscal, y otro trintenario cerrado, en la Capilla de Nuestra Señora, del Monasterio de Villanueva de Lorenzana [Vilanova de Lourenzá], por el alma de ÁLVARO GONZÁLEZ TEIXEIRO, tío de la testadora.
Poblada soledad es hoy el mundo.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Buenos días:

Voy a comentar otro apunte muy interesante, que tengo que reflexionar, publicado por Eduardo PARDO DE GUEVARA Y VALDÉS, y, Xosé Antón GARCÍA G. LEDO: "Los Garza de Castillón y el origen de los Quiroga" - Revista "Hidalguía", Nº 327. Marzo-Abril 2008-, pp. 266-267
[...] Dª TERESA RODRÍGUEZ DE AGUIAR, o RIBADENEIRA, -sigue p. 267- que casó con Álvaro Vázquez de Losada, vecino que fue de la Freiría (61)

(61) Esta Dª TERESA RODRÍGUEZ DE AGUIAR se llamó así en recuerdo de abuela materna, viuda de ALONSO LÓPEZ DE AGUIAR y mujer de DIEGO SÁNCHEZ DE RIBADENEIRA, en quien hubo, entre otros, al Mariscal D. ÁLVARO GONZÁLEZ DE RIBADENEIRA y a su madre, la mencionada Dª VIOLANTE DE RIBADENEIRA. Recibió de su padre los bienes de Chandorrío y otros, segregados del foro concedido en 1484 por el comendador sanjuanista de Quiroga. Véase, I. GARCÍA TATO, Las encomiendas gallegas de la Orden de San Juan, doc. 258, págs. 267-277. Véase, por lo demás, AGEP, Genealogía de los Ribadeneira.
En lo anterior, hay algo que no entiendo... ¿entre otros? ¿A quién más se refiere? Hasta la fecha solamente he localizado como hermana del Mariscal D. Álvaro González de Ribadeneira a Dª Violante de Ribaneira... Si alguien ha documentado al resto, le agradezco el comentario. Gracias

Sigo, entonces tenemos unas veces a una señora llamada TERESA PARDO, y otra llamada TERESA RODRÍGUEZ DE AGUIAR, siendo la misma, y me pregunto de dónde viene la variación PARDO, vamos con los detalles:

Comentaba hace tiempo en viewtopic.php?f=4&t=6320 lo siguiente. Y para no perdernos, comento que el siguiente Diego Sánchez de Ribadeneira y Dª Teresa -con diferentes apellidos, dependiendo de diferentes autores y fuentes-, eran los padres del Mariscal D. Álvaro González de Ribadeneira; suegros, por lo tanto, de Dª María de Bolaño -o Miranda Bolaño-, tema de este hilo. -Este Diego fue dueño de la Casa da Barreira, de O Páramo, e hijo del dueño de la Casa de Torés-.
* 1478
1478, abril, 9, Lugo.
<<O Bispo de Lugo afóralle a DONA TERESA RODRÍGUEZ DE AGUIAR, durante a súa vida, dúas partes do Couto de Oleiros e os casais de Pacios, Quintela e Vilar entre outros, por renda anual de cinco floríns de ouro>>. Especifica el texto: << ... muger que fuestes de Diego Sanches de Riba de Neyra ... >>. {{"Documentos da Catedral de Lugo. Século XV", p. 438}}
-En el índice de topónimos del libro explica que el antiguo Couto de Oleiros estaba en la parroquia S. Martiño de Oleiros, en Láncara. Donde tuvieron posesiones los de la CASA DE TORÉS-

- *** PREGUNTA***
Por la fecha, vemos que esta D.ª TERESA RODRÍGUEZ DE AGUIAR, no es la misma sobre la que trata este apartado, casada con D. Rodrigo Alonso de Saavedra, que en 1478 ya había fallecido -Rodrigo ya falleciera en 1428, datos aportados por Fernando Dopico B., en el apartado del foro: Afonso Díaz de Xermar... Erróneamente: Álvaro Díaz de Ferrán

La D.ª TERESA RODRÍGUEZ DE AGUIAR, madre del Mariscal D. Pedro Pardo de Cela, al enviudar, se casó con D. Diego Sánchez de Ribadeneira, que, por ejemplo, D. Francisco Mayán Fernández, no explica si era el de la Casa de Torés u otro homónimo, por eso me ha quedado la duda, y más por no tener fechas para guiarme.

Por otra parte, la Teresa Pardo, que aparece -"Estudios Mindonienses", N.º 23. 2007, p. 845- como esposa de D. Diego Sánchez de Ribadeneira, ¿no podría ser D.ª Teresa Rodríguez de Aguiar, en este caso llamada Teresa Pardo, conservando en apellido de su primer esposo: D. Juan Núñez Pardo?

¿Sabéis o tenéis documentado en qué año falleció la madre del Mariscal Pardo de Cela?. No recuerdo ni la mínima aproximación, aunque sabemos que al Mariscal lo asesinaron en 1483.

¿Hay alguna posibilidad que este Diego Sánchez de Ribadeneira que cita el Sr. Mayán, se trate del hijo del Sr. de Torés D. Álvaro González de Ribadeneira del que parten muchos estudios genealógicos de la Casa de Torés -al que podríamos denominar I, para no confundirlo con su nieto que fuera Mariscal: D. Álvaro González de Ribadeneira, hijo de los citados "D. Diego Sánchez de Ribadeneira y su esposa D.ª Teresa Pardo-?

-D. Xosé Antón García González-Ledo, en "Estudios Mindonienses"-p. citada antes-, añade que esta Teresa Pardo que estoy mencionando, era viuda de ALONSO LÓPEZ DE SAAVEDRA.
Entonces parecen ser dos Diego Sánchez de Ribadeneira diferentes, ¿quién era el Diego que fue 2.º esposo de la madre del Mariscal Pardo de Cela, D.ª Teresa Rodríguez de Aguiar?
Juntando los datos de la primera cita con los de la segunda, se deduce entonces que el ALONSO LÓPEZ DE SAAVEDRA que citan en "Estudios Mindonienses", era también llamado ALONSO LÓPEZ DE AGUIAR, según lo publicado en la revista "Hidalguía".

No sé si encontráis alguna otra explicación o interpretación a esto último...

Y para rizar el rizo, ¿hay manera humana de encajar que este ALONSO LÓPEZ DE AGUIAR -o SAAVEDRA-, junto con TERESA PARDO -o RODRÍGUEZ DE AGUIAR-, tuviesen una hija de nombre incógnito -según los datos que ahora tengo-, que se casó con LOPE DÍAZ TEIXEIRO, padres de Constanza de Aguiar -o Vázquez-, viuda ya de su marido D. Diego Sánchez de Ribadeneira, dueño de la Casa da Barreira, de Cospeito, ya fallecido en 1547 cuando testa su mujer?

De ser posible, entonces sabríamos, al fin, el apellido de Dª Teresa que hace tanto tiempo que busco: TERESA PARDO -o TERESA RODRÍGUEZ DE AGUIAR-.

Saúdos
Poblada soledad es hoy el mundo.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Hola:

En el AHN:

1596-06-21

"Ejecutoria del pleito litigado por Constanza de Aguiar, viuda de Diego Sánchez de Rivadeneira, difunta, Álvaro González de Rivadeneira, por sí y como curador de Alonso de Ulloa Rivadeneira, y los demás herederos de dicha Constanza, con Diego Fernández de Ibias, por sí y como curador de sus hermanas, hijas de Baltasar de Ibias y de Teresa Polaiz, vecinos del Coto de San Antolín de Ibias (Asturias), y Alonso de Lanzos Osorio, vecino de Vivero (Lugo), sobre la ejecución de la carta ejecutoria de un pleito anterior sobre la división de la herencia de María Ares, Diego Hernández de Ibias, Aldonza Rodríguez y Sancho López de Ron"
ARCHV. REGISTRO DE EJECUTORIAS,CAJA 1811,54

Estoy pensando si pedir copia, por si puede aclarar algo la duda que tenía y tengo.

En mensaje anterior, habíamos leído, entre alguna errata escrita por Francisco Glicerio Conde Mora, que cité en su momento como fuente del resumen que expuse, que mencionaba a 'Diego Fernández de Miranda', que después quedó descartado, por estar documentado como esposo de Aldonza, Diego Fernández de Ibias, ahora bien: he localizado a otro Diego Fernández de Miranda, casado con Aldonza, datados hacia mediados del siglo XV.
Una de 2: O este señor aparece indistintamente como Fernández de Ibias o Fernández de Miranda, o hubo otro Diego Fernández de Miranda que fue esposo de Aldonza...

La variación, que tiene lógica, por otra parte, ya que en Ibias vivió, de ahí lo de citarlo con el primer apellido, añadiéndole el lugar donde vivía y tenía bienes.

He pensado editar aquel mensaje, no obstante, supongo que incluya información verídica de otros sucesos que comenta dicho autor.

Aún cabe también pensar en otra posibilidad, ¿que Diego Fernández de Ibias fuese hijo de un Diego Fernández de Miranda, esposo de Aldonza?... Podría ser. Nuestro compañero del foro, Fernando Dopico Blanco, nos ha aclarado que pudo documentar que Diego Fernández de Ibias y su esposa Aldonza Rodríguez de Ibias aún vivían en el año 1480... lo cual no descarta que el Diego Fernández de Miranda, esposo de Aldonza que vivían a mediados del siglo XV, fuesen otros, y no los mismos del documento en cuestión.

Vamos ahora con las citas sobre el Miranda:

- Refiriéndose la autora que cito después, a las diversas donaciones, de renta en dinero o en especies: cereales, vino, etc., sobre los bienes de las personas donantes...
<<DIEGO FERNÁNDEZ DE MIRANDA, señor de Ibias (personaje documentado en la segunda mitad del siglo XV, y que también utilizó este sistema como inversión [...], dejó 4 heminas de trigo en Rubial de Arbas y 6 en Cibea [...]>>.
-Mª Élida García García: "San Juan Bautista de Corias. Historia de un señorío monástico asturiano (Siglos X - XV)". Universidad de Oviedo. Departamento de Historia Medieval. 1980, p. 295, nota 68.
Los últimos lugares: Arbas y Cibea son de Cangas del Narcea.

En la misma página, nota 70:
<<Estas operaciones presentan todas las características de una compraventa, siendo los compradores, lógicamente, individuos pudientes, grandes propietarios o miembros de la nobleza. Velasquita López vende a DIEGO FERNÁNDEZ DE MIRANDA -como sabemos, señor de Ibias- y a su esposa Dª ALDONZA, por el precio de 600 maravedís, una renta anual de medio 'canado' de vino que constituye sobre las viñas que posee en Marentes (Ibias) (4-II-1482) (Carp. 1.589, núm. 5)>>
Queda con lo anterior expuesto lo antes comentado, de la existencia de este Diego y Aldonza, ¡pero!... este documento es del año 1482, lo que indica que efectivamente pudiera tratarse de los mismos que menciona Fernando. Aún cuando en la anterior nota la autora solamente aproximara la datación a mediados del siglo XV.

- También he estado leyendo el contenido que me ha indicado Fernando, a quien agradezco enormemente su ayuda y orientación, pues sin sus aportaciones daría por válida la información de D. Glicerio, que se ha equivocado o volcado mal los datos de alguna transcripción publicada sobre este tema.

Quisiera corregir un topónimo que está mal. En el documento nº 235, p. 256, citado en anterior mensaje por Fernando Dopico B., por si alguien tiene interés.

Fernando Dopico B. escribió:

* Isidro GARCÍA TATO, Las encomiendas gallegas de la Orden Militar de San Juan de Jerusalén. Estudio y edición documental (t. I, época medieval), CSIC-IEGPS, Santiago de Compostela, 2004.

Doc. 235. p. 256 e ss.
1473. Nomeamento de Macía Pérez de Íbias, escudeiro, a favor de don Pedro Osorio como seguinte voz no foro da bailía do Padrón, feligresía de San Xoán, Burón.
El autor del libro: D. Isidro García Tato, especifica en el citado documento:

<<Transcrito por G. PAZ LÓPEZ, Portomarín (Puertomarín), Zaragoza, s./a., 79-82 [...]>>

<<SEPAN quantos esta carta viren cómo eu Macía Peres de Ybias, escudeyro e vasalo de noso sennor el rey, morador eno lugar de Mavantes [...]>>

No es Mavantes, sino MARENTES.

El autor de la transcripción es el mismo que había citado como fuente utilizada por Francisco Glicerio Conde Mora, de donde toma ciertos datos: PAZ LÓPEZ, G: "Portomarín. Monografía geográfica de una villa medieval". Zaragoza, 1961.

Saúdos
Poblada soledad es hoy el mundo.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Hola:

Añado una recopilación de datos familiares de los Bolaño, documentados tanto en Trabada como en Meira, Lourenzá, después en la zona de Mondoñedo, O Corgo, Castroverde, Sarria, y por diferentes lugares de la provincia de Lugo, aún tengo algún apunte más, pero sin pasar al ordenador. Seguramente que sean de interés para la mayoría.

* 1223 - En Meira y Trabada, Lugo-

- D. ALONSO RODRÍGUEZ DE BOLAÑO -esposa y suegros-

Dª Teresa Fernández, hija de D. Fernando Vermúdez y de Dª María González dona al Monasterio de Meira y su celerario D. Fernando, con licencia de D. Alonso Rodríguez de Bolaño, su marido, toda la heredad que tiene en la villa de Travada, y dan 48 tercias de pan de renta para fundar una capilla y altar a honra de Santiago y para su reparación. -DOMÍNGUEZ CASAL, Mª Mercedes: “Colección documental do Mosteiro de Santa María de Meira”. Tesis Doctoral, publicada en CODOLGA-. Sabemos gracias a la anterior escritura que D. Alonso Rodríguez de Bolaño y su esposa Dª Teresa Fernández, fueron los fundadores de una primitiva Capilla de Santiago, para la que cedieron rentas.

D. Fernando Bermúdez c. c. Dª María González. T. a:
Dª Teresa Fernández, c. c. D. ALONSO RODRÍGUEZ DE BOLAÑO.



* 1229 -En Lourenzá, Lugo-

FERNANDO PÉREZ DE BOLAÑO y PEDRO RODRÍGUEZ DE BOLAÑO.

D. Rodrigo Gómez, hijo del Conde de Trastámara, D. Gómez, [<< […] Quas hereditates iam dederat pater meus, comes domnus Gomecius […] >>] confirma nuevamente una donación sobre la posesión de la mitad de la Iglesia de S. Tomé de Lourenzá en septiembre de 1229. Según consta en el Tumbo de Lourenzá, Doc. 23, pp. 61-62. -RODRÍGUEZ GONZÁLEZ, Ángel / REY CAIÑA, José Ángel: ”El Tumbo del Monasterio de Villanueva de Lorenzana.”, publicado en ”Estudios Mindonienses", Nº 8.
Entre los firmantes de la confirmación y documento, están, entre otros: Fernando Pérez de Bolaño, Pedro Rodríguez de Bolaño. En el texto original, en latín ‘Fernando Petri de Bolanio’ y ‘Petrus Roderici de Bolanio’:



* 1249 -O Corgo, Lugo-

D. FERNANDO PÉREZ DE BOLAÑO

Otro documento de Fernando Pérez de Bolaño. Éste y el anterior Fernando Petri de Bolanio, deben ser el mismo caballero.
Venta realizada al abad y monjes del Monasterio de Meira: <<Michel Martini et Urraca Martini frates vobis domno FERNANDO PETRI DE BOLANNO... vendimus sextam partem unius tertie de casali de Outeiro cum totis pertinentiis et directus suis sub aula Sancti Petri de Farnadeiras>> (año 1249, carp. 1134, núm. 6). –MARIÑO VEIRAS, Dolores: "Señorío de Santa María de Meira (s. XII - XVI)". Ediciones Nos, A Coruña, 1983-

‘Sancti Petri de Farnadeiras’ es el actual Farnadeiros (S. Pedro), O Corgo, Lugo.



* 1266

- MARTÍN PÉREZ ¿BOLAÑO? -Lourenzá-

Nuevamente vemos a otro Bolaño de apellido Petri o Pérez, ya habíamos visto anteriormente a Fernando Petri de Bolanio.
<<Martinus Petri, dicto bo ano>>, fue testigo de un documento del Monasterio de Lourenzá, el 24/11/1266. –Doc. 64 del Tumbo de Lourenzá, de los ya citados autores.-



* 1283 – 1304

- RUY GÓMEZ DE BOLAÑO.

D. Ruy Gómez de Bolaño -siendo abad de Lourenzá D. Fernán Pérez- en compañía de su padre y hermanos, asaltó el Mosterio de Lourenzá, apropiándose de la documentación del archivo y teniendo secuestrado al abad. Este abad ocupó su cargo en Lourenzá entre los años 1283 y 1304, de ahí que haya elegido tal cronología aproximada. –Consultar: AMOR MEILÁN, Manuel: “Geografía General del Reino de Galicia. Lugo”. Vol. 9. “España Sagrada...”. Tomo XVIII-

La noticia es impactante y se plantea la pregunta del por qué de semejante acto, quizás debido a alguna interferencia de los monjes de Lourenzá en las tierras que los Bolaño señoreaban y con gran probabilidad por alguna antigua donación cuantiosa de algún miembro familiar de dicho linaje, de hecho, comprobamos como el asalto no fue realizado por un miembro familiar concreto, sino que fue juntamente Ruy con su padre, familiares y un número indeterminado de escuderos y peones, tal como era habitual en ocasiones similares. Cada casa representativa de hidalgos o nobles, contaba con un séquito y personal a sueldo, normalmente los escuderos solían ser personajes destacados de familias también hidalgas, al servicio de casas pudientes. –Tal como narra Vasco de Aponte, en su célebre “Recuento…”. En varios casos he podido documentar que los abades también contaron con escuderos, al servicio de la abadía o a la del abad, individualmente.

Se ajusta más la datación gracias a lo expuesto en el "Boletín de la Comisión Provincial de Monumentos Históricos y Artísticos de Lugo", Tomo 1, p. 49:

En 1283 RUI GÓMEZ DE VOLAÑO y su padre y hermanos, asaltaron y robaron en el Monasterio de Vilanova de Lourenzá, tuvieron preso al abad D. Fernán Pérez.
En 1284, en carta, el rey D. Sancho, exige que devolvieran lo usurpado; no obedecen. En 1304 nueva carta real del hijo del anterior: D. Fernando “El Emplazado”. El rey D. Sancho era hijo del rey D. Alfonso y nieto del rey D. Fernando.

[También añadido en otro apartado del foro viewtopic.php?f=4&t=6320
Después del año 1283 -fecha en la que fue nombrado Abad del Monasterio de Lourenzá: D. Fernán Pérez-
D. Gonzalys de Aguiar, está entre los firmantes -segunda columna-, de un privilegio real -D. Sancho IV, su hijo D. Fernando 'El Emplazado', confirmado por otros reyes- y concedido al Abad D. Fernán Pérez, del Mosterio de San Salvador de Lourenzá -en Vilanova de Lourenzá-, asolado por Ruy Gómez de Bolaño, que, junto con sus padres, hermanos y gente armada, invadió el monasterio, llevando <<todos los papeles, escrituras, donaciones, Bulas y Privilegios y los más instrumentos, así de Sumos Pontífices como de Emperadores, Reyes, Infantes, Obipos, Condes y Ricos Homes...>>, y teniendo encarcelado al abad.
{{ "Boletín de la Comisón Provincial de Monumentos Históricos y Artísticos de Lugo". Diputación Provincial de Lugo, 2.ª edición 2005. Tomo I, pp: 49-55 }} ]



* 1293.

-PEDRO GÓMEZ DE BOLAÑO.

–Quizás hermano del anterior Ruy Gómez de Bolaño-. Está documentado el 12 de febrero de 1293, fecha en la que se realiza un convenio entre el Obispo de Lugo y Fernán Pérez, juntamente con Pedro Gómez de Bolaño. –GARCÍA CONDE, Antonio; LÓPEZ VALCÁRCEL, Amador: “Episcopologio Lucense”. Lugo, 1991, p. 247-



* 1309, xullo, 29. Cirio

-Cirio (Sta. Mª), Pol, Lugo-

FERNÁN BOLAÑO, escudero. Fue testigo de un documento.

<<O bispo de Lugo arréndalle, durante tres anos, a Afonso Pérez de Lea todo canto lle pertence no couto de Lea, por renda anual de 20 terzas de pan.>>


Aparecen en la escritura los bienes aforados en los lugares de:

- Çiro -Cirio / Pol-
- Frayil -Fraialde (Sta. Mª) / Pol-
- Caraço -Carazo /Pol-
- Ludro -Ludrio / Castro de Rei-
- Terraria do Vilar de Mondariz -Mondriz / Castro de Rei-
- "San Bertolameu de Lea" -Lea (S. Bartolomeu) / Pol-
- Os casares de Ludro et de Riovoo -puesto que se refiere a propiedades de la Iglesia de Lugo, no sé si se debe identificar este Riobó con el lugar que pertenece a Santa María de Alta, Lugo, o de otro topónimo quizás más cercano a Ludrio-.
- <<Outrosi vos arrendamos todos los outros herdamentos que avemos et devemos por aver ena veyga de Logares et en Boysam et nos outros lugares no alfoz da Pobra de Buroom por rason do emprasamento que fesemos con Ruy Gomez de Lea>>
-Los 3 lugares anteriores, subrayados, son de A Fonsagrada: A Veiga de Logares (Sta. Mª) / Buisán -S. Pedro de Río (S. Pedro) / A Proba de Burón (Sta. Mª Madanela).

Afonso Pérez de Lea, quien recibe dicho foro expresa: <<douvos por fiadores: Diego Alvarez escudeyro et Iohan Ferrnandez de Caraço>>
<<... Os que presentes foron:
Nuno Martinez, Rodrigo Alvarez, et Ruy Ferrnandez, clerigos de Lugo; Gomez Alvarez et FERNAN BOLANNO, escudeyros, ts., Fernando Aras de Villa Sante, Pay Peres de Çiro, Iohan Garcia de Suevos, Pedro Martines de Frayalde, ts., et outros.>>
- María José PORTELA SILVA: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV", Doc. 83, Vol. I

[El RUY GÓMEZ DE LEA que acabamos de ver, puede ser el mismo que veremos después, párrafos más adelante, y que ya había fallecido el 23/1/1312, siendo el de dicho apartado hijo de RUY GÓMEZ DE BOLAÑO y su esposa Dª ELVIRA FERNÁNDEZ, también fallecidos en la citada fecha. Es decir, que aunque nos despiste por no llevar el apellido paterno, el ROY GÓMEZ DE LEA que luego veremos, era de los Bolaño.

Como resulta curioso "encajar" personajes, aprovecho para comentar que también veremos en el apartado de 1352, en el apunte sobre XOÁN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO y su esposa Dª CONSTANZA, en una carta de poder otorgada por este último matrimonio <<a favor de VASCO PÉREZ DE CIRIO e ARIAS PÉREZ>>, por la que averiguamos que AFONSO PÉREZ DE LEA había sido el padre de MARÍA AFONSO:

<< […] IOHAN FERRNANDES DE BOLANNO e donna Costança, minna muller […] que nos compramos a Maria Affonso, filla que foy d’ Affonso Peres de Lea… >>

Es decir, que este Afonso Pérez de Lea, que acabamos de ver citado, puede ser el mismo que el del documento de 1309 que acabo de añadir, en cuyo foro FERNÁN BOLAÑO, escudero, había sido testigo.]



* 1309, agosto, 25

D. RODRIGO AFONSO DE BOLAÑO, c. c. Dª TERESA RODRÍGUEZ DE PERLIÑOS [Perrelinnos], ambos fallecieron antes del 25/8/1309. T. a:

Dª MARÍA RODRÍGUEZ [de Bolaño ¿o de Perliños?], c. c. Afonso Pérez de Froián.

<<O bispo e o Cabido de Lugo dóanlles a María Rodríguez e ao seu marido o Casal de Ferreiros e un terzo da igrexa de San Salvador de Vilar de Sarria, e reciben a cambio as oitavas dos coutos de San Martiño de Perlinos, San Pedro de Arxemil e San Miguel de Pedrafita>> […] et eu donna María Rodríguez filla de DON RODRIGO AFFONSO DE BOLANNO et de DONNA TAREYIA RODRÍGUEZ DE PERRELINNOS que foron […] con outorgamento de meu marido Affonso Peres de Froyam […]
–PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. I. Consello da Cultura Galega, 2007-

Los topónimos citados en la anterior escritura pertenecen al actual Concello de O Corgo: Arxemil (S. Pedro) / Pedrafita (S. Miguel) / y San Martiño de Perliños, lugar de la parroquia de Arxemil, donde hubo una antigua capilla dedicada a San Martiño de la cual conservó el nombre el lugar y donde se hallaron antiguos enterramientos. A Sarria pertenece el lugar Vilar de Sarria, un lugar de la parroquia –homónima- de Vilar de Sarria (S. Salvador). En Santa Catarina de Anseán estuvo la antigua torre de O Corgo, en el lugar de A Torre. O Corgo formó parte de la antigua Terra de Chamoso, que recibió dicho nombre en honor al río Chamoso, uno de los que atraviesan el concello, entre otros más.
Gracias al anterior documento sabemos que D. RODRIGO ALFONSO DE BOLAÑO, falleció antes del 25/08/1309, y su mujer, también. Existe una pequeña probabilidad de que tal vez fallecieran no demasiado antes de dicha fecha, ya que era usual en la Edad Media renovar las voces de los foros en un corto intervalo de días, tras el fallecimiento de la persona que llevaba la voz del foro, en los que los sucesores se presentaban para la renovación, aunque tampoco excluye que hubiera sido años antes; aunque en este caso se trata de una donación con intercambio de bienes.



* 1312

RUY GÓMEZ DE BOLAÑO ya había fallecido, al igual que su esposa Dª Elvira Fernández. Fueron padres de Dª Maior Rodríguez [de Bolaño], que tuvo a Pedro Díaz [de Bolaño], quienes realizan la venta de todos los heredamientos “iglesario e leigario” que tenían en el coto de Fonteita [Santiago de Fonteita –O Corgo, Lugo] al Obispo de Lugo –Fr. Joan- y a los obispos sucesores; heredados de D. Ruy Gómez de Bolaño y otras compras posteriores. Al mismo tiempo de realizar la venta, dicho obispo le deja disfrutar de dichos bienes a Dª Maior Rodríguez de Bolaño, cuando fallezca la sucederá su hijo Pedro Díaz [de Bolaño], pasando tras su fallecimiento a la Iglesia de Lugo. Fecha: <<Veinte etres de Janeiro. Era demil etrecentos e cinquenta años>>

D. Ruy Gómez de Bolaño y su esposa Dª Elvira Fernández, ya fallecidos en 1312, t. varios hijos:

1. Maior Rodríguez [de Bolaño], también aparece en la donación como Maior Pérez. T. a:

1.1. Pedro Díaz [de Bolaño].

2. Juan Pérez [de Bolaño].

3. Roy Gómez de Lea [de Bolaño]. Ya fallecido en dicho documento, por lo que lo heredan sus hermanos –puede que hubiera sido el primogénito-


<< […] como eu Maior Rodriguez filla de Ruy Gomez de Bolaño, et de Dª Elvira Frz., que foron, e eu Pedro Diaz fillo da dita Maior Rodriguez fazemos tal emprazamento con vosco o moito honrado P.e e S.or Dn Frey Joan por la g.ra de Deus Obispo de Lugo, conven a sauer, q.e vos damos a vos, e os vosos succesores para sempre jamais todo q.to herdam.to Iglesario e leigario Joan Peres hirmao de min Maior Perez auia comprado eganado de meu hirmau, e seu Roy Gomez de Lea, que foi, entodo o couto de Fonteita, e en seu termino […] Eu Maior Rodriguez ia dita hei vendudo avos obispo sobredito eno dito couto de Fonteita […] Et nos d.n Fr. Joan Obpo. sobre dito por estos herdam.tos ia ditos, q.e nos dades, e emprazades, damos a vos, a dita Maior Rodriguez, que teñades de nos, e en noso nome […] >>
-Del artículo de Amador LÓPEZ VALCÁRCEL, publicado en el "Boletín de la Comisión Provincial de Monumentos Históricos y Artísticos de Lugo", Diputación Provincial de Lugo, 2006. Tomo 8, pp. 168-170-. Sigue comentando dicho autor un detalle interesantísimo: <<En la Iglesia de Santiago de Fonteita hay un escudo episcopal sin identificar>>

Nuevamente vemos la misma mención en otro libro, sobre los mismos personajes anteriores:

1312, xaneiro, 23. <<Maior Rodríguez e o seu fillo dóanlle ao bispo de Lugo as súas propiedades no couto de Fonteita. Deseguido, o bispo entrégalles en usufruto o que doaron>>

[…] commo eu Mayor Rodríguez filla de RUY GOMEZ DE BOLANNO et de donna Elvira Fernández que foron […]. –PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. I. Consello da Cultura Galega, 2007-
Fonteita (Santiago), O Corgo. Ya habíamos visto a Ruy Gómez de Bolaño, probablemente se trata del mismo, en una referencia cronológica anterior de 1283.

[Y no puedo dejar de comentar una coincidencia que me ha llamado muchísimo la atención. Queda comentado que:


1. Maior Rodríguez [de Bolaño], también aparece en la donación como Maior Pérez


Dª MAYOR DE BOLAÑO, la señora que estaba viuda de su esposo D. ÁLVAR NÚÑEZ OSORIO en 1329 -consultar en viewtopic.php?f=4&t=6850 -, también aparece documentada con la variación MAYOR PÉREZ...
Ahora mismo no encuentro el enlace, pero si alguien lo necesita que me avise...]

¿Simple casualidad?



* 1312, xaneiro, 20.

- FERNÁN BOLAÑO, MARTÍN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO y FRANCISCO PÉREZ DE BOLAÑO

Aparecen en dicha fecha, conjuntamente, tres miembros de la familia Bolaño, todos ellos presentes y testigos de una escritura: FERNÁN BOLAÑO –‘Fernan Bollano’-, MARTÍN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO, -‘de Bolano’- clérigo, al igual que FRANCISCO PÉREZ DE BOLAÑO –‘de Bollano’-, también clérigo. Estaban presentes, entre otros, el Juez de Castroverde, el alcalde, etc. Se trata de un acta notarial en la que Fr. Pedro Afonso le entrega al obispo de Lugo varios terrenos alrededor de Sta. Baia de Bolaño [Castroverde]. –PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol I. Consello da Cultura Galega, 2007-



* 1318, xaneiro, 16.

- PEDRO AFONSO DE BOLAÑO

<<O bispo de Lugo e PEDRO AFONSO DE BOLAÑO anulan de mutuo acordo un intercambio de propiedades realizado con anterioridade>>
<< […] porque achamos que os emprasamentos que nos, obispo sobredito, feseramos a vos […] da nossa iglesia de San Martino de Bolanno que vos deramos por vossos días et de vossos fillos, por lo herdamento que vos aviades en Bolanno su signo de Santa Alla […].
Entre los testigos <<Iohan Perez, moordomo do dito senor en Bolanno>>. –PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. I
[Bolaño (Sta. Baia), Castroverde, Lugo]



* 1326, abril, 27, domingo. Lugo.

- JUAN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO

JUAN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO –Johan Fr. de Bolanno-. Se juntaron convocados en pregón muchos de los vecinos de Lugo, estaban presentes, entre otros, el famoso García Rodríguez de Valcárcel <<merino mayor por el ynfante don Felipe en Gallisia>>, Juan Becerra, juez en Lugo; Afonso de Saavedra, canónigo de la iglesia de Lugo, Ruy Marqués, también el poderoso Álvar Sánchez de Ulloa, etc. –PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. I



* 1327, febreiro, 26.

- Frei FERNANDO DE BOLAÑO.

Frey FERNANDO DE BOLAÑO –‘de Bollanno’- además de fraile era en dicha fecha el procurador de la obra de A Ponte de Lugo, estuvo presente en la escritura de las ‘Cláusulas testamentarias de Domingo Pérez’, <<dito alguacil>>, ya fallecido. << […] E o dito testamento leudo, frey Fernando de Bollanno, procurador da obra da ponte de Lugo […] >>. –PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. I



* 1336, outubro, 4. Lugo.
Vemos al mismo caballero de antes: Fernando de Bolaño también llamado Fernán Fernández de Bolaño:

<<Sabeam quantos esta carta viren commo nos FERNÁN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO, frayre da orden de S. Françisco, et Gomes Pellaes da Crus, procuradores da obra da Ponte de Lugo, que esta enno rio Minno…>> Ambos le venden al Cabildo de Lugo media casa en Lugo <<na rua que vay para as kalendas>>. –PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. I

Apreciamos, una vez más las típicas variaciones: Fernando de Bolaño y Fernán Fernández de Bolaño, que no sabríamos que se trata del mismo caballero a no ser que especificara, como ocurre en este caso en ambas escrituras que era el procurador de la misma obra, y quedando claro en las dos escrituras que era fraile franciscano. En la iglesia de San Francisco de Lugo está sepultado D. Pedro Fernández de Bolaño, y otros del linaje.
[En el antiguo Monasterio de San Francisco de Lugo, fueron sepultados los caballeros D. Pedro Fernández de Bolaño y Rodrigo Alfonso de Saavedra (+1448). También D. Fernán Díaz de Ribadeneira ‘El Viejo’ (+1461), sepultado en el convento dominico. –“Muerte y ritual funerario en la Historia de Galicia”. SEMATA. Ciencias Sociais e Humanidades. 17 (2005). Edición a cargo de Antón A. RODRÍGUEZ CASAL/ Domingo L. GONZÁLEZ LOPO. ISSN 1137-9669, p. 167]


* 1345, -11 de abril-

- JUAN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO

O Adiantado Maior de Galicia ordena que se cumpla o establecido no privilexio real concedido a Juan Fernández de Bolaño sobre a Igrexa de Santo Estevo de Furís. – Documento del ARG- <<Trátase do traslado dun documento de 27/11/1342>>
-Furís (Sto. Estevo), Castroverde. Lugo-


* 1348

Vilamaior-Mondoñedo, 5/5/1348

Escritura de foro outorgada polo bispo D. Afonso Sánchez (1347-1366) e o Cabido do Castelo e terreos de Miranda e do celeiro de Silva a favor de XOÁN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO e a súa dona Constanza.

- Ya lo añadiera en viewtopic.php?f=4&t=4439



* 1351, xaneiro, 23. Sevilla.

XOÁN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO recibe la donación hecha por D. Fernando Ruiz de Castro, de <<Vilar de Ortelle>> [Pantón]
Este D. Fernando era <<Pertegueiro maior en Santiago>>.

<< […] commo eu Fernant Roys de Castro… por faser bien et merçee a vos Iohan Ferrnandes de Bollanno, meu vasallo et meu mayordomo mayor, et por moyto serviçio que fisiestes a don Pedro, meu padre, que Deus perdone, et a minna madre, donna Ysabel, et por que criastes a min et me servistes… >> –PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. II, Doc. 571-



* 1352: “Carta de poder outorgada por XOÁN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO e a súa muller a favor de VASCO PÉREZ DE CIRIO e ARIAS PÉREZ”.

<< […] IOHAN FERRNANDES DE BOLANNO e donna Costança, minna muller… […] que nos compramos a Maria Affonso, filla que foy d’ Affonso Peres de Lea… >>
Otorga la escritura Fernan Peres, notario de Valleyra [Baleira]. –Cirio, apellido toponímico, de Pol. –PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. II, Doc. 592-



* 1355-04-20. Coriel

<<Carta do rei don PEDRO I na que lle solitica a D. Pedro López [de Aguiar], bispo de Lugo, que acolla na cidade a Alfonso Pérez, JUAN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO, Andrés Sánchez de Quiroga e a Lopo Pérez, ós que envía para garda da terra e para atallar os desmandados e destruccións que levaban a cabo os condes D. Enrique e D. Fernando de Castro, en rebeldía contra o rei nas terras de Galicia>> -Lugo, A.C., Libro X, nº 50. Traslado notarial feito por Gonzalo Pérez no 1369-07-09; citado en: “Homenaje a José García Oro”. Doc. Nº 50, p. 224. Edición a cargo de ROMANÍ MARTÍNEZ, Miguel / NOVOA GÓMEZ, Mª Ángeles. Universidad de Compostela. Facultade de Xeografía e Historia, 2002- También publicado por Mª José Portela Silva en "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. II, Doc. 610-


[<<El Rey decía a Don Fray Pedro –López de Aguiar- que para atajar las demasías del Conde D. Enrique enviaba a Galicia a Álvar Pérez de Castro y a JUAN FERNÁNDEZ BOLAÑO y a otros caballeros que se juntasen en lugar que creyesen conveniente y si venían a Lugo les recibiese y ayudase, y que no admitiese en la ciudad quien no fuese fiel vasallo del Rey>> –A.C.L., leg. 2, n. 50. –GARCÍA CONDE, Antonio; LÓPEZ VALCÁRCEL, Amador: “Episcopologio Lucense”. Lugo, 1991, pp. 271-272-
<<Los Castros y los Bolaños eran protectores de los Dominicos y a sus expensas debió levantarse casi toda la Iglesia de Santo Domingo –de Lugo- en cuyos muros abundaban los escudos de esas dos nobles familias, los tortillos o roeles de los Castros y los panes y cordero de los BOLAÑOS, Pargas y Ribadeneiras>> –GARCÍA CONDE, Antonio; LÓPEZ VALCÁRCEL, Amador: “Episcopologio Lucense”. Lugo, 1991, p. 276]



* 1357.

Ya había fallecido “MONIN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO”.

Sorprende el nombre que podría ser antiguamente Moñiz/Muñiz, más tarde convertido en apellido, no obstante, he observado algún caso más que aparece Monin, también como Moñigo o Moñino. Como ocurre en múltiples ocasiones, el notario o escribano anotaba nombre y apellidos autóctonos tergiversando a veces el verdadero. Tal vez podría tratarse, tal vez, de una abreviatura antigua de otro nombre.
<< […] o qual cassal a dita Moor Afonso et Aras Fernandes compraron et ganaron de Monin Fernandes de Bolanno que fuy […]. Entre los testigos de la escritura está el Mestrescola Pedro Aras de Parrega [Pedro Ares de Parga]. –PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. II, Doc. 616-

[Nota=> F. Xabier Moure Salgado publica en su blog:
"CASAR DE MONÍN": <<Núcleo de poboación pertencente á parroquia de Penarrubia. Casar deriva do latín casa, explotación agro-gandeira formada por unha vivenda principal e outras construcións anexas; casa rústica coas súas propiedades. O casal ou vilar xurde a partires dos séculos XII e XIII por mor da modificación na organización da produción agraria. O composto semella facer alusión a unha *(villa) Munnini pertencente a un propietario medieval>>
- Consulta en http://arqueoloxiadosancares.blogspot.c ... ralla.html - ]




* 1363:

-Ya citado en la anterior página de este hilo: JUAN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO.

<<El caballero JUAN FERNÁNDEZ DE BOLOÑO [errata o, por a] concede en 1363 al monasterio de Meira: "En esmonlla... nove çentos e quince acumbres de vino feito por lo quartillo grande que ora he en no dicto mosteiro... per lo meu casal de serviçaria que eu aio en na villa de San Tirso e en seus terminos>> (carp. 1149, núm. 14; véase regesto en T. M., fol. 234r), concesión que le costó al monasterio la encomienda de San Tirso de Abres. No queriendo los sucesores de dicho caballero renunciar a ella, interrumpen el aprovisionamiento de vino (T. M., fol. 236r), hasta que fue ratificada en 1409 por el abad don Fernando de Magide (carp. 1158, núm. 17). Cuatro años después de la concesión de vino por parte de FERNÁNDEZ DE BOLAÑO, el fraile de Meira que vive en Trabada compra a Rodrigo Yáñez de Trabada "O quarto do vino... -en la viña que- iat al pomar de leyra vella">> (carpeta 1150, núm. 6; T. M., fol. 216v). Vid. n. 477. –MARIÑO VEIRAS, o. c.-



* 1364: Se menciona un casal que había pertenecido a Juan Fernández de Bolaño.

<< […] hun casal de herdade que he en Teyguesille, sub signo de Santa Coonba, o qual fuy de Iohan Ferrnandes de Bolanno et que el mandou a os aniversarios de esta iglesia […] >> –PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. II, Doc. 662-

-Teigueselle pertenece a Santa Comba (S. Pedro), Lugo-. Resulta de interés averiguar que había fundado aniversarios.



* 1366.

-PEDRO DE BOLAÑO

Fecha en la que hace una donación al cabildo y Obispo de Mondoñedo: D. Alfonso Sánchez Moscoso, que ocupó el cargo episcopal mindoniense entre los años 1347-1366 y al año siguiente ya era Arzobispo de Santiago. –CAL PARDO, Enrique: “Episcopologio Mindoniense”-
- Tal vez se trate del mismo personaje que veremos más adelante, documentado en 1389, con la variación Pedro de Bolaño / Pedro Fernández de Bolaño-

* 1371

Está documentado DIEGO AFONSO DE BOLAÑO. Estuvo exiliado en Portugal.

Mencionado por César OLIVERA SERRANO: "Beatriz de Portugal. La pugna dinástica Avís-Trastámara". CSIC. Santiago de Compostela, 2005, p. 242:
Comenta que: <<La investigación del bando petrista en el exilio portugués que ha realizado Fátima Regina Fernandes ha permitido identificar la vinculación de un numeroso grupo de vasallos de los Castro. La fidelidad de aquellos caballeros a don Fernán hizo posible que muchas tierras y jurisdicciones del territorio gallego, no sólo el condado de Lemos, se alzasen a favor de Fernando I en 1369. Al terminar la primera guerra fernandina con la paz de Alcoutim de 1371, Enrique II autorizó la salida hacia Portugal del grupo familiar de Fernán Ruiz de Castro y de sus seguidores, donde algunos recibieron propiedades, de modo que el grupo de los Castro se convirtió en la parte más visible del bando del petrismo exiliado en Portugal (25) [...] >>

(25) Afonso Gomes Churrichao; Fernán Peres Churrichao, con posesiones en Pereira, Vila Nova de Anços, Anhovergas y Melgaço; Afonso Gomes de Lira, instalado en la comarca de Froiáo y Romarigáes; Lopo Gomes de Lira, con posesiones en Alto Minho y Entre-Douro-e-Minho; Álvaro Rodrigues de Castro, con posesiones en Alto Miño, Extremadura y Alemtejo; Álvaro Rodrigues Daza; Fernáo Rodrigues Daza; Joáo Peres Daza; Lopo Rodrigues Daza, con posesiones en Neiva;
DIEGO AFONSO DE BOLAÑO; Fernando Afonso de Zamora, con posesiones en Valença do Minho y Alto Douro; García Prego de Montaos; Gonzalo Fernandes de Valadares; Juan Afonso de Baeza, con posesiones en Vimieiro, Alter-do-Cháo y Vilar Formoso; Juan Peres Nóvoa; Men Rodrigues de Seavra (Sanabria), con posesiones en Vila de Feira; Soeiro Eanes de Parada, con posesiones en Vila Nova de Cerveira, Vagos, Tomar, Ponte-de-Lima, Entre-Ave-e-Selho. Fátima Regina Fernandes, <<Os exilados castelhanos>>, p. 111-112.

[Fátima REGINA FERNANDES <<Os exilados castelhanos no reinado de Fernando I de Portugal>>, En la España Medieval, vol. 23 (2009)]



* 1380

RUY GARCÍA DE BOLAÑO. Encomendero del Mosteiro de Mezonzo. -J. GARCÍA ORO: "Galicia en los siglos XIV y XV". 1987. Tomo I, p. 119-



* 1389

- D. Pedro Fernández de Bolaño, solicitó y obtuvo licencia real para vincular sus bienes a un sobrino suyo, también llamado D. Pedro Fernández de Bolaño, hijo de Alonso López de Saavedra y de Dª Sancha Núñez. –“Anuario de Estudios Medievales”. Vol. 39, Nº 1. Consejo Superior de Investigaciones Científicas, 2009-

La ya mencionada Dª Sancha Núñez, ya viuda de su esposo D. Alonso, documentado en otras fuentes históricas como ‘Alfonso’, el día 04/03/1391, realiza partición de sus bienes entre sus hijos Rodrigo Afonso y Pedro Fernandes, entre los que menciona: <<Et fica aos sobreditos has herdades de Villa Seta et o casal de Bretoña>> -AHN, clero, carp. 1332 G, n. 14. Ref. MANSO PORTO, Carmen: “El arte de la Orden de Santo Domingo”, I, fig. 24, pp. 208-210 y 232-233-
Se puede consultar en línea en el enlace del Anuario Brigantino, en http://anuariobrigantino.betanzos.net/A ... 23_230.pdf

Nos interesa especialmente por mencionar la cita expresa “Villa Seta” que puede tratarse de Vilaseca –en Sta. Marta de Meilán, Riotorto-, con lo que nuevamente vemos a varios Bolaño/Saavedra con bienes cercanos en A Pontenova. Más de un historiador plantea la posibilidad de haber sido los Bolaño o los Saavedra en aquella zona fronteriza con tierras del Mosteiro de Lourenzá, con tierras propias o aforadas, los constructores o dueños del ya inexistente Castelo de Penaflor –en O Machín, Sta. Marta de Meilán- y de otras casas antiguas solariegas por allí esparcidas...


- María Xosé PORTELA SILVA: "Documentos da Catedral de Lugo. Século XV" -este documento y el siguiente-.

* 1440

1440, setembro, 30. Lugo

"María Fernández [DE BOLAÑO] véndelle a Fernán Díaz os coutos de Felmil, Damil e o que posúe en Saavedra e en Ribas de Miño por 50.000 marabedís".
-MADRID, AHN, Carp. 1333 A/10, perg. orix., galego, cortesá, 238x315 mm.-

<<Ano do nasçemento de nosso senor Jhesu Christo de mill et quatroçentos et quareenta anos, postromeryro dia do mes de setenbro. En a çiudade de Lugo en a casa da [...] das frayras da terçial orden da dita çiudade et en presença de min ARIAS PERES, clerigo et notario publico da dita çiudade de Lugo por la autoridade do senor Obispo et iglesia de esse lugar, et das testemoyas iuso scriptas MARIA FERNANDES DE [...] disso que vendia et vendeu, a FERNAN DIAS [...] et sua vos, os seus coutos de Felmill et de Dimill con todo o senorio et jurdiçon deles et casales et caseiros et labradores et herdades et bees rayses et outras quasquer cousas et bees, rendas et dereituras que lle e ela perteesçian et perteesçen en os ditos coutos et cada hun deles et seus terminos, a montes et fontes, por u quer que fossen sub signo et fiigresias de Santiago de Felmill et de San Salvador de Dimill et con mays a sua parte da herençia que lle a ela perteesçia et perteesçe en terra de SAAVEDRA et de Riba de Mino et casas et bees et iudiçon et senorio dela por parte et herençia de seus padre et madre, AFONSSO LOPES DE SAAVEDRA et de DONA SANCHA, por onde quer et en qualquer lugar ou lugares que fossen en a dita TERRA DE SAAVEDRA et de Riba de Mino, et que reçebera et avia reçebido do dito FERNAN DIAS, que era ausente, et de frey Diego Casas, doctor do Moesteiro de San Françisco de Lugo, que presente estava en seu nome, çinquenta mill maravedis de branca de cada duas brancas por maravedi, en maravedis et en plata et peças d´ouro de que <se> outorgou por entrega et ben paga dos ditos çinquenta mill maravedis de brancas, et que renunçiava et renunçiou a exçepçon do aver non contado, nen visto, nen avido, nen debido et toda outra exçepçon de engano et dereito que en contrario da dita paga et dita vençon por si ouver nen podese aver, diser nen alegar en juyso nen fora del en nihuna nen alguna maneira, et a ley en que dis renunçiaçon en geeral non valese se esta ley expresamente non renunçia, et con condiçon mays que o dito FERNAN DIAS dese et pagase o cargo et penson que por los ditos coutos era devido a os Moesteiros de San Françisco et de Santa Maria a Nova da dita çiudade de Lugo que a dita DONA SANCHA avia mandado los ditos coutos a os ditos Moesteiros, et que tirava et tirou et parteu de sy et de sua vos todo jur et posison et senorio et propiedade et auçon et dereito que avia en os ditos bees rayses et coutos et parte da dita sua herença en a dita TERRA DE SAAVEDRA et de Riba de Mino, et que o poyna et pso todo et traspasou en o dito FERNAN DIAS et sua vos, et que obligava et obligou sy et seus bees de lle faser esta dita vençon saa et de pas a o dito FERNAN DIAS para senpre a todo tempo, et outorgou delo este instromento da dita vençon, et rogou et pedeu a min, o dito notario, que o signase de meu signo et o dese a o dito FERNAN DIAS, ou a o dito frey Diego Casas, doctor en seu nome, o mays çerto et firma que se en dereito podese faser sobre la dita rason. Et o dito frey Diego Casas, doctor, assy mo demandou et se deu signado en nome do dito FERNAN DIAS por que fasia.
Que foy feyto et outorgado, segundo dito he, en a dita çiudade de Lugo dia et mes et ano sobreditos.
Testemoyas que foron presentes chamados et rogados para elo: Arias Afonso, bacheller en decretos, arçidiano de Triacastela en a iglesia de Lugo; et Rodrigo d´Aguiar, gardian do Moesteiro de San Françisco da dita çiudade de Lugo.
Et eu o dito Arias Peres, clerigo et notario publico da dita çiudade de Lugo por la autoridade do senor Obispo et iglesia dese lugar, a esto que sobredito he con as ditas testemoyas presente foy et dele este instromento da dita vençon por rogo el outorgamento da dita MARÍA FERNANDES DE BOLANO et a pedimento do dito frey Diego Casas, doctor, en nome do dito FERNAN DIAS, que era ausente, et para el scrivi et puge en el meu nome et signo en testemoyo de verdade.
Arias Peres, clerigo. notario de Lugo>>



* 1440, outubro, 8 sábado. Lugo

"Testamento de María Fernández [DE BOLAÑO] no que nomea herdeira universal dos seus bens á igrexa de Lugo"

-MADRID, AHN, Cód. 419 B, f. 2v.-

<<Ano del nasçimiento de nostro seno Jhesu Christo de mill et quatroçentos et quareenta anos, ocho dias del mes de outubre. En a çiudade de Lugo en as CASSAS DA LAGOA, en que agora mora MARIA FERNANDES DE BOLLANO, en presençia de min notario et testigos a iuso escriptos, iasendo a dita MARIA FERNANDES doente de sua infermidade, dentro en as ditas casas, pero con todo seu sisso et entendemento, qual Deu tebo por ben delle dar, logo a dita MARIA FERNANDES disso que mandava a sua alma a Deus et o seu corpo sepultar en a iglesia cathedral de Lugo onde prouvese a o dean et cabidoo da dita iglesia. Et outrosy que ela que ia avia feyto seu testamento et suas mandas en o qual et fora del avia deyxado et tomado por seu fillo, herdeyro en os coutos de Fermille et de Damille et en todos los outros seus beens mobeles et rayzes et semoventes, a FERNAN DIAS DE RIBA DE NEYRA, que ela que agora que revocaba et revocou o dito testamento quanto a a dita instituyçon de herdeyro et todo outro qualquer contrato et estipulacion et coudeçillo, ou perfillaçion, en que ela ouvesse reçebido ou resçebese a o dito FERNAN DIAS por seu fillo herdeyro en todos los ditos beens, ou en qualquer parte delles, et que todo ho revocaba, casava et anulava por quanto o dito FERNAN DIAS lle fora ingrato et dosconosçido, et por outras coussas que a elo ha movian et moberon, et que de sua propia et libre voontade et con todo seu sisso et entendemento deyxaba et deyxou por ser herdeyro universal a a dita iglesia de Lugo et dean et cabildo dela en os ditos coutos et en todos los outros beens mobeles et rayses et semobentes, et obligaçoes et devedas avidas et por aver que ela avia et tina et lle perteesçessen, ou perteesçer devesen, en qualquer maneyra ou por qualquer rason en poder de quaesquer perssona ou personas que fosen. Et outrosy disso que se o dito FERNAN DIAS quisese dar mill floriins por los ditos dous coutos, segundo que lle el a ela prometera, que a dita iglesia et dean et cabildo dela lle deyxase os ditos coutos et reçebesse del os ditos mill floriins, et que mandava et mandou os dusentos deles a o dito dean et cabildo porque lle fezesen suas onrras et ha sepultasen, et que os outros oytoçentos os despossesen en prol de sua alma fasendolles hun aniversario, ou como elles visen que mays era proveyto de sua alma. Et que esto deyxaba et deyxou por seu testamento et ultima voontade despoys de sua morte, et que mandava et queria que valuese como seu testamento, et se non podesse valer como testamento que valuesse como codeçillo, et se non podese valer como codeçillo que valuesse como sua pustrimeyra voontade, ou por aquella via como mellor et mays conplidamente podia et devia valler de dereyto. Et desto que outorgava et outorgou un contrauto de testamento, ou de coudiçillo, ou de sua pustrimeyra voontade o mays forte et firme que se podesse faser et notar en dereyto reuquando (sic) quanto a o aqui contiudo outro qualquer testamento, ou codeçillo, ou postremeyra voontade, ou contrauto que sobre elo ouvese feyto.
Que foy feyto et outorgado ano, dia, mes et lugar sobreditos.
Testigos que foron presentes: Roy da Barba, et Gonçalvo Peres, Diego Rodrigues, Afonso Fernandes de Gonçe; Fernando et Ares, criados de Lopo Dias, mestrescola da iglesia de Lugo; et Roy de Castro Afonsin, para esto espeçialmente chamados et rogados.
Et eu Pedro Afonso, canonigo et notario publico da dita ciudade et obispado de Lugo por lo senor Obispo et iglesia desse lugar, a todo o suso contiudo con os ditos testigos presente foy, et este instromento de manda et testamenteo, codeçillo et postremeyra vontade por outro fige escrivir seendo eu ocupado de outros negocios, et aqui puge meu nome et signal acostumando, en testemoyo de verdade que he tal. Rogado et requerido.
Petrus Alfonsi, canonicus, notarius.

- viewtopic.php?f=16&t=5501

En el que había interpretado por la expresión "por seu fillo, herdeyro", que María Fernández de Bolaño fuera la madre de Fernán Díaz de Ribadeneira -'O Vello'-, cuando en realidad eran tía-sobrino; gracias a la aclaración de veremudus -en el citado enlace / Xov Xul 17, 2008- pude corregir la mala interpretación. -A medida que se profundiza en la historia, vemos muchos casos similares en que mencionaban un parentesco cuando en realidad era otro. En el texto, lo lógico sería "por seu sobriño, herdeyro" : )
Era María Fernández de Bolaño hija de Afonso López de Saavedra y Dª Sancha.



* 1468

Fray Fernando de Bolaño era conventual de San Francisco de Lugo. –GARCÍA CONDE, Antonio; LÓPEZ VALCÁRCEL, Amador: “Episcopologio Lucense”. Lugo, 1991, p. 322-. Probablemente sea el mismo caballero que vemos en la cita siguiente.


* 1471

Fray Hernando de Bolaño, Administrador del Mosterio de Lourenzá, desde 1471 hasta 1489.

D. Álvaro de Zedofeyta, fue uno de los abades, tras haber renunciado su tío. Álvaro recibió confirmación de Roma del nuevo cargo en 1463 y falleció en 1471, fecha en la que pasa a trabajar en la Administración de la Abadía, Fr. Hernando de Volaño, hasta 1489 <<era Hernando un brillante monje franciscano>> -“Boletín de la Comisión de Monumentos Históricos y Artísticos de Lugo”. Tomo I. Servicio de Publicaciones de la Diputación Provincial de Lugo, 2ª edición, 2005, p. 76-


* 1482

"Vilamaior de Mondoñedo", 30/10/1482
GARCÍA DE LA PARRA, alcalde maior do bispado de Mondoñedo, a pedimento do procurador do Cabido de Mondoñedo e do procurador do cabaleiro PEDRO DE BOLAÑO, dictou unha sentencia relativa á Sucesión de Burela, en virtude da cal condenou ó referido PEDRO DE BOLAÑO a deixar libres os bens da expresada Sucesión ó susodito Cabido.
- viewtopic.php?f=4&t=4439


* 1483

<<En 1483 vivía el P. Fernando de Bolaño, Maestro en Teología, en este año aforan las monjas a D.ª MAYOR [de Miranda], mujer de LOPE NÚÑEZ DE RON, ella hija de Pedro Fernández de Miranda, el foro de Abres que ya había tenido su padre>> - {"El Monasterio de Santa Clara de Ribadeo". Historia y Colección Documental. De Manuel de Castro, OFM. y M.ª Ángeles de la Cruz, OSC. -Publicaciones de Estudios Mindonienses y Caixa Galicia- (Ferrol, 1988)}
- viewtopic.php?f=9&t=2390



* 1484

1484, novembro, 27. Valladolid
Carta executoria da chancelería de Valladolid, que recolle tódolos incidentes do preito entre o Cabido de Mondoñedo e o cabaleiro Pedro de Bolaño, pola que, trala apelación formulada por este, decidiu a favor do referido Cabido, confirmando a sentencia dada por García de la Parra (Cf. Doc. 201B) sobre a Sucesión de Burela.

A, papel, caderno tamaño folio de 9 follas -dúas en branco-, que conserva parte do selo en seco sobre papel e cera vermella. Letra procesual.

<< ... por via de apelaçion el qual primeramente fue començado et [...10] en la fortaleza de Tores ante çiertos juezes del dicho nuestro reyno de Galli/zia ...>>

<< ... contra el dicho Pedro de Bolanno en que otras / cosas dixo que sus anteçesores que fueran en la dicha yglesia aforaran a / Arias Vasques de Vahamonde aguelo del dicho Pedro de Bolanno la Suçesion / de Burela con todos sus benefiçios et casas et heredades et vinas et terrerias / et pastos de montes et fuentes para el et para todas las otras personas que / despues del viniesen al qual dicho Arias Vasques de Vahamonde et Ma/yor Martines madre del dicho Pedro de Bolanno suçedia en el dicho fuero por / persona et despues de la muerte de dicha Mayor Martynes commo çendien/te ab intestato por el dicho Pedro de Bolanno et sus hermanos fuera / nonbrado por persona del dicho fuero Martin Vasques defunto en el qual / se fenesçiera et acabaran las dichas dos personas que despues del dicho / Arias Vasques eran suçedientes en el dicho fuero et al fallesi/miento del dicho Martin Vasques que podia aver dos annos que fallesçiera / el dicho Pedro de Bolanno auia tomado et ocupado la dicha Suçesion / et benefiçios et casas et heredades ... >>
- viewtopic.php?f=4&t=4814

Era el contenido del mismo documento 202A: Valladolid, 27/11/1484, publicado en la lista "Edad Media -Mondoñedo" viewtopic.php?f=4&t=4439 del libro de D. Enrique CAL PARDO: "Colección diplomática medieval do Arquivo da Catedral de Mondoñedo. Transcrición íntegra dos documentos". Consello da Cultura Galega, 1999.


* 1492

- PEDRO FERNÁNDEZ ¿DE BOLAÑO?

<< […] en Santisso... seendo ende asentados en su concejo los onbres buenos vezinos e moradores en parte de frades segun que lo han de uso e costumbre de poner en mas complas todos de un acordo y consejo, e a una voz dixeron que sabian e deron todo su libre concierto comprido a Vastian Poder e Diego Fernandez do Pyneyro e a PERO FERNANDEZ DE BANO [Bano debe ser abreviatura de Bolaño, ya hemos visto a otros caballeros del linaje, homónimos, también Pedro Fernández de Bolaño, apellido que se repite durante varios siglos], que estavan presentes, para que ellos podesen elegir seys ombres buenos de la dicha parte de frades... e logo los dichos Diego Fernandez e Pedro Fernandez dixeron que aceptaban e rescivian el dicho poder de los dichos onbres buenos e concejo...>> (Libro 6450, fol. 46r). –MARIÑO VEIRAS, Dolores: “Señorío de Santa María de Meira (s. XII - XVI)”-

[Referente al topónimo Bolaño, F. Xabier Moure Salgado, publica lo siguiente:
<<BOLAÑO: Núcleo de poboación pertencente á parroquia de Piñeira – (parroquia: S. Salvador, Concello de Baralla). Lugar onde abundan o pasto para o gando. Tamén se chama bolaño ao proxectil de pedra toscamente labrada que lanzaban as primitivas pezas de artillaría. Filgueira Valverde e outros autores di que nalgunhas parte de Galiza chaman así ao xastre. Para Carré Alvarellos é un diminutivo de bouza, latín baltea, terreo sen cultivar e cheo de maleza>> http://arqueoloxiadosancares.blogspot.c ... ralla.html

Según el actual Nomenclátor, además están Bolaño (Sta. Baia), Castroverde; y A Venda do Bolaño, en Veigas de Camba, Vilariño de Conso –Ourense- ]



Seguiré en el mismo tema cuando tenga tiempo libre.

Saúdos
Última edición por serba el 12 Abr 2012, 16:36, editado 2 veces en total.
Poblada soledad es hoy el mundo.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Buenos días:

Queda una cuestión aclarada y zanjada. La causa y la equivocación, nuevamente, fue debido a la típica homonimia... salgo del desenredo gracias a lo expuesto por Xulio Pardo de Neyra en su libro "Literatura Pardozeliana" -p. 136-.

Cuando comentaba hace días:
entonces tenemos unas veces a una señora llamada TERESA PARDO, y otra llamada TERESA RODRÍGUEZ DE AGUIAR, siendo la misma, y me pregunto de dónde viene la variación PARDO...
La duda planteada era sobre la esposa del padre del esposo de la protagonista de este hilo María de Bolaño -o de Miranda Bolaño, etc.-, es decir, sobre la suegra de dicha María.

Hubo dos Tereixa Rodríguez de Aguiar sucesivas e inmediatas en el mismo linaje, madre e hija:

1. La madre del Mariscal D. Pedro Pardo de Cela: Tereixa Rodríguez de Aguiar.

2. La hija de la anterior, también Tereixa Rodríguez de Aguiar. Esta última sí que fue la que verdaderamente se casó con Diego Sánchez de Ribadeneira -de la Casa de Torés-, padre del Mariscal D. Álvaro González de Ribadeneira, esposo de Dª María.

Con lo cual, la madre del Mariscal Pedro Pardo de Cela, fue suegra de Diego, siendo, por lo tanto, el Mariscal D. Pedro Pardo de Cela, cuñado de Diego.

-Así también queda aclarado que antiguamente en libros de historia mencionaran el parentesco entre los mariscales citados, aunque por esta parte, veamos que el primer parentesco entre Pedro y Diego era ser cuñados, en segundo lugar: una vez habida descendencia de Tereixa y Diego, Álvaro pasó a ser sobrino del Mariscal Pedro Pardo de Cela; ya tenemos el parentesco puntual y exacto entre ambos Mariscales: tío y sobrino [siendo Dª María sobrina política del Mariscal Pedro]-.

Viniendo del matrimonio de Tereixa y Diego, por lo tanto, la antigua unión de las casas y familias Pardo de Cela / Ribadeneira -de Torés-, y también con las casas de las esposas de ambas partes. Cuyas casas volvieron a emparentar en la siguiente generación sucesoria, al casarse D. Pedro de Bolaño de Ribadeneira con una de las hijas del Mariscal Pedro Pardo de Cela: Beatriz.

Obviamente, hay que desechar el típico malentendido de que Pedro y Álvaro fuesen primos, en tal caso solamente sería certero y verídico que fuesen primos las descendientes de Pedro Pardo de Cela y los descendientes de Tereixa Rodríguez de Aguiar [II] -las 2 descendientes del Mariscal Pedro Pardo de Cela: Constanza y Beatriz de Castro, y Álvaro, su hermana Violante [y más, según comentario y apunte anterior que tanto me ha dado que pensar, si es correcto lo que indican otros autores]

¡Al fin!... ¡qué alivio!, después de rebuscar varios años. :D

Una puntualización, si la 2ª solía documentarse por Rodríguez de Aguiar -usando mismo nombre y apellidos maternos, tan usual en aquella etapa-, no excluye que también haya sido citada y/o documentada por el apellido paterno, que era PARDO, como queda evidente; y así ha quedado expuesto en caso anterior que así fue... de ahí la incertidumbre de pensar y rompernos la cabeza por si eran la misma o diferentes.

Seguramente que todo lo comentado ya estaba claro para mucha gente del foro, pero como nadie me ha ayudado a aclarar la duda ¡al fin caigo de la burra... tarde, mal y arrastro!, pero nunca es tarde... :wink:

Saúdos

PD: Olvidara comentar que Dª TEREIXA RODRÍGUEZ DE AGUIAR [II] -hermana del Mariscal D. Pedro Pardo de Cela- y su marido D. DIEGO SÁNCHEZ DE RIBADENEIRA -hijo del señor de la Casa de Torés-, debieron vivir en fortaleza de Sobrada de Aguiar [Outeiro de Rei, Lugo], ya que Xulio Pardo de Neyra especifica que Diego era <<señor da fortaleza de Sobrada de Aguiar>> lo que viene a completar que él hubiera heredado también A Casa da Barreira -O Páramo, Lugo- que comentaba Xosé Antón GARCÍA G. LEDO en la obra citada.


Más información sobre el padre, abuelo y familiares de D. Diego Sánchez de Ribadeneira en viewtopic.php?f=16&t=5767

En viewtopic.php?f=4&t=3235 ya habíamos visto a varios Ribadeneira: Fernán Díaz de Ribadeneira 'O Vello', a Álvaro González de Ribadeneira, a Diego Sánchez de Ribadeneira. Álvaro, por ejemplo, está también relacionado con la primitiva casa llamada de "Peña de Cospeito", y en otro apartado del foro con la "Fortaleza de Aguieira", así llamada antiguamente, etc. -Consultar: PENA AGÜEIRA, en BECERREÁ / TORRE DE AGUIEIRA Y TORRE DE AUGUEIRA O AGÜEIRA viewtopic.php?f=16&t=5546&hilit=Becerre%C3%A1
Poblada soledad es hoy el mundo.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Hola:

Regresando a la lista cronológica de varias personas de apellido Bolaño, porque así resulta mejor recomponer su historia, y facilita, a mayores, ir completando más adelante a otros familiares o posibles familiares, edité aquel mensaje, eliminando el color rojo en lo publicado antes, de tal forma que ahora solamente queda en rojo lo que he editado, que son apuntes nuevos, y así seguiré haciendo en este hilo, si la extensión del contenido de un solo mensaje lo permite, aunque creo que corta el espacio; o así me ocurriera en el apartado del "Testigos del Pleito Tabera-Fonseca", que tengo que completar cualquier día de estos.

En dicha lista, estaba ya anotado lo siguiente:
serba escribió:
* 1283 – 1304

- RUY GÓMEZ DE BOLAÑO.

D. Ruy Gómez de Bolaño -siendo abad de Lourenzá D. Fernán Pérez- en compañía de su padre y hermanos, asaltó el Mosterio de Lourenzá, apropiándose de la documentación del archivo y teniendo secuestrado al abad. Este abad ocupó su cargo en Lourenzá entre los años 1283 y 1304, de ahí que haya elegido tal cronología aproximada. –Consultar: AMOR MEILÁN, Manuel: “Geografía General del Reino de Galicia. Lugo”. Vol. 9. “España Sagrada...”. Tomo XVIII-

Se ajusta más la datación gracias a lo expuesto en el "Boletín de la Comisión Provincial de Monumentos Históricos y Artísticos de Lugo", Tomo 1, p. 49:

En 1283 RUI GÓMEZ DE VOLAÑO y su padre y hermanos, asaltaron y robaron en el Monasterio de Vilanova de Lourenzá, tuvieron preso al abad D. Fernán Pérez.
En 1284, en carta, el rey D. Sancho, exige que devolvieran lo usurpado; no obedecen. En 1304 nueva carta real del hijo del anterior: D. Fernando “El Emplazado”.

[También añadido en otro apartado del foro viewtopic.php?f=4&t=6320
Después del año 1283 -fecha en la que fue nombrado Abad del Monasterio de Lourenzá: D. Fernán Pérez-
D. Gonzalys de Aguiar, está entre los firmantes -segunda columna-, de un privilegio real -D. Sancho IV, su hijo D. Fernando 'El Emplazado', confirmado por otros reyes- y concedido al Abad D. Fernán Pérez, del Mosterio de San Salvador de Lourenzá -en Vilanova de Lourenzá-, asolado por Ruy Gómez de Bolaño, que, junto con sus padres, hermanos y gente armada, invadió el monasterio, llevando <<todos los papeles, escrituras, donaciones, Bulas y Privilegios y los más instrumentos, así de Sumos Pontífices como de Emperadores, Reyes, Infantes, Obipos, Condes y Ricos Homes...>>, y teniendo encarcelado al abad.
{{ "Boletín de la Comisón Provincial de Monumentos Históricos y Artísticos de Lugo". Diputación Provincial de Lugo, 2.ª edición 2005. Tomo I, pp: 49-55 }} ]


* 1312

RUY GÓMEZ DE BOLAÑO ya había fallecido, al igual que su esposa Dª Elvira Fernández. Fueron padres de Dª Maior Rodríguez [de Bolaño], que tuvo a Pedro Díaz [de Bolaño], quienes realizan la venta de todos los heredamientos “iglesario e leigario” que tenían en el coto de Fonteita [Santiago de Fonteita –O Corgo, Lugo] al Obispo de Lugo –Fr. Joan- y a los obispos sucesores; heredados de D. Ruy Gómez de Bolaño y otras compras posteriores. Al mismo tiempo de realizar la venta, dicho obispo le deja disfrutar de dichos bienes a Dª Maior Rodríguez de Bolaño, cuando fallezca la sucederá su hijo Pedro Díaz [de Bolaño], pasando tras su fallecimiento a la Iglesia de Lugo. Fecha: <<Veinte etres de Janeiro. Era demil etrecentos e cinquenta años>>

D. Ruy Gómez de Bolaño y su esposa Dª Elvira Fernández, ya fallecidos en 1312, t. varios hijos:

1. Maior Rodríguez [de Bolaño], también aparece en la donación como Maior Pérez. T. a:

1.1. Pedro Díaz [de Bolaño]

2. Juan Pérez [de Bolaño]

3. Roy Gómez de Lea [de Bolaño]. Ya fallecido en dicho documento, por lo que lo heredan sus hermanos –puede que hubiera sido el primogénito-


<< […] como eu Maior Rodriguez filla de Ruy Gomez de Bolaño, et de Dª Elvira Frz., que foron, e eu Pedro Diaz fillo da dita Maior Rodriguez fazemos tal emprazamento con vosco o moito honrado P.e e S.or Dn Frey Joan por la g.ra de Deus Obispo de Lugo, conven a sauer, q.e vos damos a vos, e os vosos succesores para sempre jamais todo q.to herdam.to Iglesario e leigario Joan Peres hirmao de min Maior Perez auia comprado eganado de meu hirmau, e seu Roy Gomez de Lea, que foi, entodo o couto de Fonteita, e en seu termino […] Eu Maior Rodriguez ia dita hei vendudo avos obispo sobredito eno dito couto de Fonteita […] Et nos d.n Fr. Joan Obpo. sobre dito por estos herdam.tos ia ditos, q.e nos dades, e emprazades, damos a vos, a dita Maior Rodriguez, que teñades de nos, e en noso nome […] >>
-Del artículo de Amador LÓPEZ VALCÁRCEL, publicado en el "Boletín de la Comisión Provincial de Monumentos Históricos y Artísticos de Lugo", Diputación Provincial de Lugo, 2006. Tomo 8, pp. 168-170-. Sigue comentando dicho autor un detalle interesantísimo: <<En la Iglesia de Santiago de Fonteita hay un escudo episcopal sin identificar>>

Nuevamente vemos la misma mención en otro libro, sobre los mismos personajes anteriores:

1312, xaneiro, 23. <<Maior Rodríguez e o seu fillo dóanlle ao bispo de Lugo as súas propiedades no couto de Fonteita. Deseguido, o bispo entrégalles en usufruto o que doaron>>

<<[…] commo eu Mayor Rodríguez filla de RUY GOMEZ DE BOLANNO et de donna Elvira Fernandez que foron […] >>. –PORTELA SILVA, Mª José: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol. I. Consello da Cultura Galega, 2007-
Ya había comentado hace unos días en viewtopic.php?f=16&t=5767 -Xov Feb 23, 2012-
serba escribió:Nuevos datos: genealógico, cronológico y con un interesantísimo apunte sobre la fundación familiar de una capilla y capellanía en el Mosteiro de Sarria, del linaje de la Casa de Torés.

El Rui -Ruy/Roi/Roy- que pidió ser sepultado en el Mosteiro de Sarria en su testamento de 1467, donde también estaba sepultado su padre Álvaro González de Ribadeneira, era nieto de ROI GÓMEZ DE RIBADENEIRA.

Por el hecho de ser Álvaro González de Ribadeneira -fallecido con anterioridad a 1467, no confundirlo con su nieto homónimo- hijo de Roi Gómez de Ribadeneira, veremos a Álvaro con la variación Gómez de Ribadeneira, algo usual de la época.Y también veremos a continuación como el hermano de Rui, Fernán Díaz de Ribadeneira, también aparece con la variación Fernán Díaz de Sobrada, mencionados los tres hermanos varones, siendo el primero de la siguiente cita Diego Sánchez de Ribadeneira:
<<Diego Sanchez, que foi irmán de Fernan Diaz de Sobrada e de Roi Gonzalez de Ribadeneyra, foi fillo de Alvaro Gomez de Ribadeneyra e de dona Tereixa, amais de ser neto de Roi Gomez de Ribadeneyra, posuidor de bens nas paraxes sarriás de Vilerma, Farbán, Meixente, Laiosa e Vilaesteva de Froián, que en 1454 recibira dos curas do convento sarriao da Madalena o lugar da Veiga e que fundara a capela e a capelanía de San Lourenzo, dentro deste mosteiro. Naquel mesmo ano 1454, o referido Roi Gonzalez, recoñecendo que seu pai está soterrado na capela maior de tal convento, decide doar aos referidos freires os seus casais de Meixente e Vilerma (AHN, secc. <<Clero>>, carp. 1323) [...] >> -Xulio Pardo de Neyra: "Literatura Pardozeliana". NigraTrea, 2010, p. 136, nota 167-
Resulta que aparece la conexión entre los apuntes sueltos sobre ROI GÓMEZ DE BOLAÑO y ROI GÓMEZ DE RIBADENEIRA, y aún no pasara mis notas al ordenador, por eso no lo añadí el otro día. Gracias a la aclaración de Xulio Pardo de Neira: "Literatura Pardozeliana", p. 93, nota 100.

= > << Outro dos cabaleiros acusados polas esferas eclesiásticas da Galiza do século XIV foi ROI GÓMEZ BOLAÑO DE RIBADENEYRA, dono da fortaleza de Torés e señor dos seus estados xurisdiccionais, que en 1304 foi obxecto de queixas por mor dos seus atropelos cometidos nas terras do cenobio de Lourenzá (cf. Pardo de Neyra 1994: 237) (Pardo de Neyra 2003 b: 504, n. 166) >>

PARDO DE NEYRA, X. (1994): Apuntes para la historiografía de Galicia. Las regidurías brigantinas de los Masseda de Aguiar, Lugo. Servizo de Publicacións da Deputación Provincial de Lugo.

PARDO DE NEYRA, X. (2003 b): Tradición e actualidade do heroe cabaleiresco masculino nas lendas familiares galegas. Mito e realidade histórica á vista dos documentos da literatura galega contemporánea, Compostela: Servizo de Publicacións e Intercambio Científico da Universidade de Santiago de Compostela.


Con lo cual, ya sabemos la procedencia del ROI GÓMEZ DE BOLAÑO anotado en anterior mensaje. Por lo menos, es fijamente el mismo documentado que atacó el Mosteiro de Lourenzá... recordando el texto ya citado:
<<En 1284, en carta, el rey D. Sancho, exige que devolvieran lo usurpado; no obedecen. En 1304 nueva carta real del hijo del anterior: D. Fernando “El Emplazado”>>, y tal vez se trate del mismo ya fallecido antes del 23 de enero de 1312.

Ahora falta averiguar quiénes fueron "los hermanos"..., como mínimo, otros dos.

Saúdos :D
Poblada soledad es hoy el mundo.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Buenos días:

Aquí estoy nuevamente, recién descubierta y solucionada una de las cuestiones del puzle, que era: ¿de quién era hijo D. GÓMEZ ARES DE MIRANDA?, el abuelo paterno de Dª MARÍA DE BOLAÑO, nuestra protagonista de este hilo.

¡Al fin! :D :wink: :mrgreen:

Fernando Dopico Blanco, comentaba hace tiempo que O Castelo e terreos de Miranda del citado foro hecho en 1348 a D. JUAN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO, su esposa Dª CONSTANZA y un nieto de ambos, que fuese el hijo y heredero de ARAS MÉNDEZ DE GRANDAS y su esposa Dª SANCHA, estaban en Ibias, cerca de Navia de Suarna. Según Xulio PARDO DE NEYRA, estaban en O Boulloso, A Pontenova.

Bien, según el último autor, en su libro "Literatura Pardozeliana", el abuelo materno de Dª MARÍA DE BOLAÑO -GÓMEZ ARES DE MIRANDA, padre de PEDRO DE MIRANDA 'O Vello'/ 'O Ruín', recordado y denominado con el segundo mote en A Pontenova, tal como comentaba Cándido SANJURJO FERNÁNDEZ, en su libro "Entre Fonteo y el mar"-, fue hijo, ni más ni menos, ¡sorpresa impactante!, de Dª SANCHA y de su esposo ARAS MÉNDEZ DE GRANDAS.

¡Ays...! ¡Al fin lo averiguo!, mi desvelo durante la última década... : )

Y sigo con los descubrimientos de Xulio PARDO DE NEYRA:

1) Dicho CASTELO DE MIRANDA, es de construcción anterior a 1348, pues en dicho año se realiza el foro del mismo, y en aquel año pertenecía al cabildo mindoniense.

2) GÓMEZ ARES DE MIRANDA, hijo de los citados, fue quien construyó el PALACIO DE GOIOS, o PALACIO DE VILAMEÁ.

3) La famosa CASA DO RENEGADO, o que PEDRO DE MIRANDA fuese señor da CASA DO RENEGADO, se refiere al mismo CASTELO o CASTILLO DE MIRANDA, en O Boulloso, A Pontenova. -¡Anda que no me he partido la cabeza intentando averiguarlo!, muchas menciones en diferentes fuentes históricas, pero nadie explicaba la ubicación. Yo pensaba que la Casa do Renegado era un edificio diferente del Castillo do Boulloso [también conocido y documentado por Castillo de Miranda y Castillo de 'Villaodrid", el último por Manuel VÁZQUEZ SEIJAS]-.

Para los no conocedores del lugar, comentarles que O Boulloso está en frente de Goios, ambos lugares a orillas del Río Eo; el primer topónimo en su margen derecha, y el 2º en su margen izquierda -y pertenecen al Concello de A Pontenova, Lugo-.

4) En vida de Dª MARÍA DE BOLAÑO, se remodeló el PALACIO DE GOIOS, que su abuelo D. GÓMEZ ARES DE MIRANDA había construido.

Volveré al tema para comentar alguna cuestión más, cuando lo resuma.

El cuadro genealógico, por lo tanto, resumiendo solamente mis datos, a los que hay que añadir más familiares de otros libros y estudios históricos:


I.

D. JUAN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO, c. c. Dª CONSTANZA, padres de:

II.

Dª SANCHA DE BOLAÑO, c. c. ARAS MÉNDEZ DE GRANDAS, padres de:

III.

D.GÓMEZ ARES DE MIRANDA.

Xulio PARDO DE NEYRA, añade que c. c. <<BERENGUELA LOPEZ, filla de AFONSO DÍAZ DE XERMAR 'O Empozado' e de CONSTANZA LOPEZ DE SAAVEDRA, coa que AFONSO casara en 1403. Era ela señora da Casa de Sta. Mª de Saavedra polo seu pai RODRIGO AFONSO DE SAAVEDRA, que a procreou fora do matrimonio>>.

IV.

1. PEDRO DE MIRANDA


Xulio PARDO DE NEYRA, explica que era <<parente de Diego de Andrade e curmán de FERNÁN SANXURXO DE MONTENEGRO, Señor de Támoga>>

Consultar: José VILLA-AMIL Y CASTRO: "Crónica de la provincia de Lugo". Edición 1886, p. 38
http://books.google.es/books?ei=eQ1nT5b ... as&f=false

-Dicho autor se confundió en alguna ocasión, pero la fecha del año 1365 no debió tomarla de "España Sagrada..." Tomo XLI: "De la Santa Iglesia de Lugo: continuación de su historia desde el siglo XII hasta fines del XVIII", de Fr. Manuel RISCO -Madrid, MDCCXCVIII-, ya que allí se detalla que en 1363 fue la fundación del <<Mosteiro das donas de Santa María A Nova>>, pp. 119-120.
<<Concedióse el dicho sitio a DOÑA SANCHA, muger de ARIAS MENDEZ DE GRANDAS, que se tiene por fundadora>>

A partir de aquí no sigo, por estar ya publicado en este hilo en mensaje anterior que fue esposa de D. PEDRO DE MIRANDA, Dª Teresa de Parga y Vaamonde -hija de D. Vasco Fernández de Parga y su esposa Dª Mayor de Vaamonde-, a pesar que quien está sepultada con D. Pedro de Miranda, en el Mosteiro de Meira es una Dª INÉS, de quien aún no he podido averiguar su procedencia...

También están añadidos los hijos e hijas de D. Pedro, etc. Más adelante completaré apuntes de otra fuentes para publicar los otros familiares que faltan...

Saúdos

Y ¡chín, chín!... se merece un buen brindis :lol:

Muchísimas gracias a Xulio Pardo de Neyra, sin cuyo estudio seguiría sin averiguarlo mucho tiempo o quizás nunca.

PD: ¿Y ARES FERNÁNDEZ DE MIRANDA?, ¿tendrá relación?, intuyo familiaridad, tal vez fuese alias Fernández de Bolaño. Será mi próxima búsqueda...
Poblada soledad es hoy el mundo.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

¡Mmm...!

Y a todo esto... ¿de quién era hermano el D. Pedro Fernández de Bolaño que obtuvo licencia en 1389 para vincular a su sobrino homónimo sus bienes?, ¿de Sancha Núñez o de Afonso López de Saavedra? ¿O se trata de un sobrino político, no carnal?

Ya añadiera en mensajes anteriores lo siguiente:
* 1389

- D. Pedro Fernández de Bolaño, solicitó y obtuvo licencia real para vincular sus bienes a un sobrino suyo, también llamado D. Pedro Fernández de Bolaño, hijo de Alonso López de Saavedra y de Dª Sancha Núñez. –“Anuario de Estudios Medievales”. Vol. 39, Nº 1. Consejo Superior de Investigaciones Científicas, 2009-
En dicha publicación que, por cierto, olvidé en mensaje anterior especificar que el estudio histórico es de Eduardo PARDO DE GUEVARA Y VALDÉS, disculpas por no haberlo añadido en la cita, cuyo título es: “Identidad y memoria genealógica. Una aportación al estudio de la antroponimia medieval gallega”. Anuario de Estudios Medievales (AEM) 39/1, enero-junio de 2009, pp. 27-45. ISSN OO66-5061

Simplemente amplía dicho autor:
<< [...] un destacado personaje del petrismo gallego, don Pedro Fernández de Bolaño, quien al no alcanzar descendencia legítima solicitó —y en 1389 la obtuvo— la pertinente autorización regia para vincular sus bienes en un sobrino suyo del mismo nombre, hijo de Alonso López de Saavedra y de doña Sancha Núñez, su mujer (36).

(36) Este otro Pedro Fernández de Bolaño, tercero en su estirpe, se documenta en el primer tercio del XV como merino mayor del duque de Arjona. Su sepulcro con yacente, contiguo al de su hermano Rodrigo Alonso de Saavedra -o Bolaño-, se conserva todavía en la antigua conventual franciscana de Lugo. ADM, Junqueiras, leg. 1, núm. 97.>>
-p. 35 y nota 36-
Poblada soledad es hoy el mundo.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Hola:

A continuación añado el documento en que aparece el Obispo de Lugo, D. PEDRO LÓPEZ DE AGUIAR, y Dª SANCHA, Priora del Mosteiro de Santa María A Nova. Queda claro por dicho documento que en el año 1369, Dª SANCHA ya era profesa en dicho convento.


Doc. 708

1369, novembro, 3. Lugo

O bispo de Lugo, don Pedro, e o Cabido entréganlle á prioresa do mosteiro de Santa María a Nova, da mesma cidade, dúas partes da igrexa de Santiago de Vilar de Ortelle, as ermidas de San Martiño de Reboredo e de San Salvador de Verín, as rendas da igrexa de Santiago de Ferroi e o hospital de Gondar; a cambio, recibe da prioresa todo o couto de Piñeira, en Neira de Xusá, o couto de Vilar de Ortelle e diversas propiedades en Val de Pedroso, termo de Castroverde.

MADRID, AHN, Cód. 417 B, fols. 99v-100r, copia deste incluída en: 1375-VIII-2, (CD n.º 743).

Ed., TRAPERO PARDO: BCML, VI, 1956-1957, n.º 45-48, pp. 196-198.

Sabeam quantos esta carta virem commo nos don frey Pedro Lopes da orden dos preegadores por la gracia de Deus et da santa iglesia de Roma, obispo de Lugo, seendo iuntados en cabidoo por campaa taniuda enno coro desa iglesia, segundo que avemos de huso et de custume, da huna parte, et eu dona Sancha, priora do mosteyro de Santa Maria a Nova da çiudade de Lugo, con outorgamento das donas do convento do dito moesteyro, da outra parte, entendendo serviço de Deus et gran prol da dita iglesia de Lugo et do dito mosteyro, fasemos entre nos taes permutaçon et concanbia que seian firmes et valiosas para senpre por nos et por todos nosos suçesores, conven a saber que nos, o dito sennor obispo, et dayan et cabidoo damos et outorgamos en permutaçon et concanbea a vos, a dita priora, et convento do dito mosteyro para vos et para vosos suçesores esto que se sigue:

- Primeyramente as duas partes da iglesia de Santiago de Villar d'Oortelle sen cura que he enna amistraçon de Savinao, as quaes ditas partes das ditas iglesias paguen os disimos soltos das searas, segundo que ata aqui pagaron, et os terços de cada huna destas ditas iglesias, que fican, que se den a capelas ydoneos con cura, os quaes capelaes vos a dita priora et convento et vosos suçessores avedes de apresentar quando vagaren os ditos terços et cada hun delles, et que os ditos capelaes que foren postos ennas ditas iglesias, et en cada huna delas, que paguen en esta maneyra: conven a saber o capelan que for posto enna iglesia de Santiago de Villar d'Oortelle que pague a procuraçon entregamente et os pedidos et custas et carregas que a dita iglesia deve et en ella foren postos de cada anno, et os outros capelaes que foren postos ennas outras iglesias de Santa Maria Madanela de Coeses et de Sayoane do Campo que paguen as procuraçoes das ditas iglesias entregamente, et a terça parte dos pedidos que en ellas foren postos. Item vos damos et outorgamos mays a hermida de San Martino de Revoredo con todas suas dereyturas et pertenenças et herdades et moynos et pesqueyras, a montes et a fontes, tirado ende aquelo que se acustumou de levar dela de cada anno ho amistrador do mes de setembre, a qual dita hermida ora ten Vaasco Fernandes, clerigo. Item vos damos mays a hermida de San Salvador de Verin, que ora ten Gonçalvo Eanes, coego de Lugo, et Ares Ferrnandes, clerigo de Coeses, con todas suas herdades et iures.

Item vos damos mays a renda da terça et oytava que nos, o dito sennor obispo, et nosa iglesia avemos enna iglesia de Santiago de Ferroe, que he da nosa mesa.

Item vos damos mays o Espital de Gondaar con suas rendas et dereyturas et pertenenças, por quanto o dito espital foy estabelesçido para reçeber romeus proves en tempo que o camino françes andava por Gondaar, et por quanto o dito camio se mudou por outra parte, et o dito espital non reçebe os ditos proves non se fas y aquelo para que foy estabelesçido, et noso seia de mudar et ordenar porque a voontade dos finados seia comprida, entendendo poys o dito camino del a mudado et se os proves y non reçebian que era serviço de Deus et prol das almas dos fondadores do dito espital, damos-lo et anexamos a o dito moesteyro enno amor de Deus et por las ditas concambeas, que as donas do dito moesteyro seian tiudas de rogar a Deus por las almas dos que o dito espital fondaron et herdaron; et esto fasemos non enbargante ordenamento que delo feso noso anteçesor, obispo don Iohan, en que ordenou que as herdades que o dito espital avia en Rimian ficasen a a iglesia de Rimian et as outras herdades que avia en Gondaar a obra da nosa iglesia de Lugo, et os disemos destas herdades de Gondaar a a iglesia de Vascoas. Et esto todo vos damos et anexamos et outorgamos que aiades vos et o dito voso mosteyro para vos et para vossos suçesores sen enbargo de nos et de nosos suçesores para senpre.

Et nos, a dita priora, et donas do convento do dito mosteyro asy reçebemos de vos, o dito sennor obispo, et dayan et cabidoo as cousas sobreditas, segundo que nos llas vos dades et outorgades, et damos-vos por ellas et outorgamos en permutaçon et concanbea:

- Todo o Couto de Pineyra con todo seu senorio, et iures et pertenenças et dereyturas que lle a el perteesçen et perteesçer deven en qualquer maneyra, segundo que o a nos mellor et mays compridamente deu Iohan Yanes de Burela que foy, que o avia comprado et gaanado por seu dereyto, o qual couto he en Neyra de Iusao, sacado ende a iglesia do dito couto con suas herdades, rendas et dereyturas et pertenenças, que fican a o dito mosteyro.

- Outrosy vos damos todo o Couto de Villar d'Oortelle et a iurdiçon alta et bayxa del con seus herdamentos reguengos, segundo que mays compridamente o dito couto foy dado por don Fernando de Castro a Iohan Ferrnandes de Bollanno, cavalleyro que foy, o qual dito couto o dito Iohan Ferrnandes mandou a Iohan Ferrnandes, seu neto, et que ficou en Fernan Peres, seu neto, por la clausula do testamento do dito Iohan Ferrnandes, et que as donas do dito convento herdaron do dito Fernan Peres por rason de min a dita priora por doaçon que les del fige, et por suçeson et herança do dito Fernan Peres en que ficaron, por quanto eu era ia profesa enno dito mosteyro. Et destes reguengos do dito couto ha de aver o dito cabidoo o reguengo do lugar de Boande, que he enna frigesia de Santiago de Villar d'Oortelle.

- Item vos damos mays ennas ditas permutaçoes et concambeas todos los casares et iures et posisoes et concambeas todos los casares et iures et posisoes et herdades con suas dereyturas et pertenenças, que o dito mosteyro ha et lle perteesçen de aver en qualquer maneyra, enno Val de Pedroso termino de Castroverde, segundo que os agora trage et husa por lo dito mosteyro don Roy Gonçalves, mestrescolla de Lugo, et mays se o nos y avemos ou nos perteesçe en alguna maneyra, os quaes casares et herdades pertesen a o dito mosteyro por doaçon que lle delo feso frey Gonçalvo Yanes de Castroverde, frayre que foy de San Domingo de Lugo, por sua alma. Et estes ditos coutos et senorios delles et iures et casares et herdades sobreditas vos damos que os aiades vos et vossos suçesores para senpre.

Et nos, o dito sennor obispo, et dayan et cabidoo asy reçebemos de vos, a dita priora, et convento do dito moesteyro os ditos coutos et iures et senorios et casares et herdades de suso ditas para nos et para nosos suçesores, enna maneyra que dita he, os quaes coutos et senorios delles et casares sobreditos que nos vos, a dita priora, et donas dades ennas ditas permutaçoes et concanbeas son et an de seer da mesa do bispo por quanto as ditas iglesias et ermidas eran et perteesçian a messa do bispo, et os ditos reguengos do dito lugar de Boande de suso declarados son et an de seer son et an de seer (sic) da dita mesa do cabidoo, segundo de suso dito he, por la iurdiçon das ditas duas partes da dita iglesia de Santiago de Villar d'Oortelle, que eran do amistrador do mes de abril. Et nos as ditas partes asy outorgamos et avemos por firmes estas ditas permutaçoes et concanbeas enna maneyra que son feytas, et prometemos por nos et por nosos sucesores de as aver por firmes et estaviles a todo tempo, et de non yr contra ellas en iuyso nen fora del, et obligamos nosos bees de as faser de pas huuns a outros, et se contesçer iuysio sobre estas ditas escambeas, ou sobre parte delas, ou enbargo algun, que nos as partes seiamos tiudos de as faser de pas huuns a outros, et para esto teer et comprir et non yr contra ello renuçiamos et partimos de nos todos dereytos et lees et foros et ferias et constituyçoes, que por nos podesemos aver para contra esto yr, que os non aleguemos nen os chamemos a elles nos, nen outren por nos, en nihun tempo. Et que esto seia çerto nos las partes mandamos delo faser duas cartas en hun tenor.

Feytas en Lugo, tres dias de noviembre, era de mill et quatroçentos et sete annos.

Testemoyas que foron presentes: o dito dayan; Iohan Dias, chantre; don Iohan Afonso, arçidiago de Deça; don Pedro Ares de Parrega, arçidiago de Neyra; don Vaasco Rodrigues, arçidiago de Sarrea; don Alvar Rodrigues, arçidiago de Deçon; don Rodrigo Afonso, arçidiago de Triacastella; don Roy Gonçalves, mestrescolla; don Diego Gomes, thesoreyro; don Alvar Dias, iuys; Thomas Gonçalves et Gonçalvo Yanes et Pedro Ares et Fernan Peres, coegos, et Lopo Peres, porteyro do cabidoo de Lugo, et Fernan Peres, notario, et outros. Et eu Gonçalvo Peres, notario publico de Lugo por lo bispo dese lugar, he con as ditas testemoyas chamado et rogado presente foy, et fis escrivir esta carta en mina presença et aqui puge meu signal.
- María José PORTELA SILVA: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". 2007. Vol. II -


- Como nunca he tenido muy claro el tiempo que tardaba una religiosa recién ingresada en el convento, en ser considerada como "monja profesa", transcurrida la iniciación que todas tienen que superar y el periodo de prueba correspondiente, he preguntado a un párroco, y me ha explicado que aunque pudiese haber antiguamente alguna ligera variación dependiendo de la orden religiosa en la que ingresaran, era habitual que antes de ser monja profesa había que pasar el periodo de postulantado, tras la fecha de ingreso en la orden, y era de varios meses de duración, menos de un año, después pasaban al noviciado, alrededor de otro año, y la etapa posterior de otros 2 o 3 años para ser monja profesa. Si alguien puede confirmarlo o explicarlo con más exactitud, que lo haga...

Si a 1369 le restamos 5, obtenemos el año 1364; puesto que la fundación de tal convento, según "España Sagrada...", que manejaba documentación eclesiástica y cuya fecha debe ser correcta, y añaden que fue en 1363, obtendríamos que efectivamente, coincide que Dª SANCHA DE BOLAÑO, Fundadora de tal convento y la Dª SANCHA -sin apellido detallado en el anterior documento-, Priora, son la misma. Ya sé que igual busco algo que no tiene respuesta porque la explicación "se tiene por fundadora", parece ser una suposición quizás sin fundamento, de lo contrario, se afirmaría que así fue, basándose en alguna escritura de la época o posterior que lo corroborara haciendo referencia.
Además del anterior documento otorgado en Lugo, el 3/11/1369, ya habíamos visto en la anterior página que mencionaban al ya fallecido padre de Dª Sancha de Bolaño, D. JUAN FERNÁNDEZ DE BOLAÑO:
San Fiz, 24/1/1371: "O conde don Fernando de Castro confirma a doazón do couto de Vilar de Ortelle, que outorgara a Xoán Fernández, en favor agora da súa filla e herdeira, dona Sancha de Bolaño, prioresa do mosteiro de Santa María a Nova." Gracias a este documento, podemos confirmar que aunque no especificaran en ninguna ocasión el apellido de Sancha en el documento de 1369, efectivamente era Dª SANCHA DE BOLAÑO.

Por otra parte, no deja de llamarme la atención que no explique el primer documento citado al principio, cuál era el parentesco entre el obispo y la priora, y/o que no detalle que dicha priora fuera la fundadora... Bueno, algún día espero poder encontrar respuesta probatoria y definitiva, aún no he tenido la suerte de encontrar la bibliografía oportuna. Aunque de momento no he encontrado demasiada información colateral sobre otras Sancha(s) anteriores a esta SANCHA DE BOLAÑO, de cuya antepasada tomaría el mismo nombre, lo que sí está documentado es que un hermano del Obispo de Lugo, D. Pedro López de Aguiar, llamado D. LOPO LÓPEZ DE AGUIAR -ambos hijos de D. LOPO LÓPEZ 'O VELLO'-, estuvo casado con SANCHA VÁZQUEZ; los últimos tuvieron aforado de la sede lucense un casal en Paz, -lugar de San Fiz de Paz (S. Pedro Fiz), Outeiro de Rei. Cerca de PENADEDRA, solar primitivo también de los Aguiar, al igual que está cerca del lugar de A Torre, Sobrada de Aguiar (Sta. Mª Madanela), Outeiro de Rei-, ya lo añadiera en la lista publicada en viewtopic.php?f=4&t=6320 [Xov Mai 28, 2009], en la que había quedado suficientemente aclarada la antigüedad de los Aguiar de la provincia de Lugo, bien documentados desde finales del siglo XIII.
Poblada soledad es hoy el mundo.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Buenos días:

A continuación un interesantísimo documento en el que vemos a Dª SANCHA, viuda de ARAS MÉNDEZ DE GRANDAS el 18/9/1360. Ya queda comentado en mensajes anteriores que ya era viuda con varios años de antelación.
Recibe un importante foro en O Bierzo.

* Doc. 630

<< 1360, setembro, 18. Lugo

O Cabido de Lugo arréndalle a dona Sancha, durante vinte anos, todas as súas propiedades no Bierzo por renda anual de 400 marabedís.

MADRID, AHN, Cód. 416 B, fol. 108v.

Sabeam quantos esta carta virem commo nos Lopo Domingues, iuys de Lugo, vigario geeral de don Diego Ferrnandes, dayan desse lugar, et nos o cabiidoo da dita iglesia seendo iuntados en cabiidoo por campaa tangida, segundo avemos de uso et de custume, arrendamos et avervamos a vos donna Sancha, muller d'Aras Meendes de Grandas que foy, todos quantos herdamentos nos avemos et devemos aaver et de nos tinna arrendados Lopo Peres de Castelo, morador en Villa Franca, desla Fava endeante en Vila Franca et na Portela, en Val de Tuylle de suso et de iuso, en Peeyros, en Loquia, en Naraya et en Moyna Seca, et en Vila Livre, et en outros lugares quaesquer en todo Beres, asy d'aquel cabo o Sil commo a par del, vinnas et casas, casares, formaes, praças et ortos, et outros herdamentos et foros quaesquer, deste San Iohan Babtista que ora passou da era desta carta ata viinte annos compridos. Et avedes a faser lavrar et parar ben os ditos herdamentos et vinnas et faser as casas et leixalas feytas en boo estado, et avedes-nos a dar de renda, cada anno, en pas et en salvo na vila de Lugo sen desconto ningun quatroçentos moravedis, d'oyto soldos o moravedi, desta moneda del rey don Alffonso, et se por ventura pasaren dous annos que non paguedes a dita renda, que a dita renda et vervo seia nihun, et que o dito cabiidoo vo-la possa reçeber se quiser. Et estos ditos moravedis nos avedes a pagar commo dito he so penna das custas et dapnnos et mascabos et interee et de des moravedis cada dia por quantos dias passaren de cada hun dos ditos plazos endeante. Et os ditos viinte annos passados avedes de leixar as ditas herdades et vinnas et casas et ortos et praças livres et quitas et desenbargadas con todo los boos paramentos que en elas foren feytos a nos et a nosa iglesia et con as casas feytas.

Et eu, a dita donna Sancha, asy reçebo de vos a dita renda et vervo, et obligo min et meus bees para comprir et pagar todo o que sobredito he, et demays para vos pagar os ditos moravedis commo dito he et a penna et custas et dapnnos et mascabos se y requeçeren dou-vos por fiadores a don Roy Ferrnandes, arçidiago de Neyra, et a don Vaasco Rodrigues, arçidiago de Deçon et a don Vaasco Dias, arçidiago de Triacastela, et a don Pedro Aras, meestrescola de Lugo, todos de mancomun et cada hun polo todo. Nos, os sobreditos arçidiagos et mestrescola, que estamos presentes et outorgamos por fiadores commo dito he. Et demays eu, a dita donna Sancha, para comprir et pagar todo o que sobredito he et non yr contra elo, metome sub a iurdiçion eclisiastica da iglesia de Lugo, que me possan constrenger por sentenças de santa iglesia, quaes compriren, que cunpra et pague o que sobredito he. Et demays para faser lavrar et parar ben as ditas vinnas et herdades et faser as ditas casas e leixarlas feytas, faço para elo juramento a os santos avangeos, que tango corporalmente con minnas maos, que o cumpra et faça.

Et nos, o dito cabiidoo, damos poder a vos a dita donna Sancha, que para faser lavrar et parar ben as ditas herdades et vinnas et ortos et faser as ditas casas, que possades por nos et en nosso nome demandar a o dito Lopo Peres todo los maos paramentos que nos fezo en elas ata oge este dia. Et de quanto del sobresta razon levardes ou reçeberdes nos nos outorgamos delo por entregos et ben pagados, et damos a vos, a dita donna Sancha, por livre et por quita delo. En testemoyo desto rogamos a Domingo Peres, notario publico de Lugo, que fezese desto duas cartas en hun tennor tal huna commo outra.

Que foy feyta en Lugo des et oyto dias de setembro, era de mill et trezentos et noveenta et oyto annos.

Testemoyas que foron presntes: frey Gonçalvo Eanes, vigario de nosso sennor obispo; don Ruy Ferrnandes, arçidiago de Neyra; don Vaasco Rodrigues, arçidiago de Deçon; don Vaasco Dias, arçidiago de Triacastela; don Pedro Aras, mestrescola; don Alvar Rodrigues, thesoreyro; Iohan Dias, Diego Eanes, Iohan Dias, Diego Martines, Thomas Gomes, Ruy Gomes, coengos; Alvar Dias, Pero Aras, raçoeyros na dita iglesia de Lugo ts., et outros.

Et eu Domingo Peres, notario publico de Lugo dado por la actoridade do bispo dese miismo lugar, a esto presente fuy et con as ditas testemoyas vi faser a dita donna Sancha o dito juramento et a seu rogo et dos sobreditos esta carta scrivi et puge en ela meu nome et signal en testemoyo de verdade. (+). >>


{{ - María José PORTELA SILVA: "Documentos da Catedral de Lugo, século XIV". Vol II -2007- }}
Poblada soledad es hoy el mundo.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Re: María de Bolaño

Mensaje por serba »

Hola:

En primer lugar, recordamos lo ya publicado hace casi un año -16 Feb 2012- retomando nuevamente ahora el tema. Había escrito lo siguiente.
serba escribió:Añado una recopilación de datos familiares de los Bolaño, documentados tanto en Trabada como en Meira, Lourenzá, después en la zona de Mondoñedo, O Corgo, Castroverde, Sarria, y por diferentes lugares de la provincia de Lugo, aún tengo algún apunte más, pero sin pasar al ordenador. Seguramente que sean de interés para la mayoría.

* 1223 -En Meira y Trabada, Lugo-

- D. ALONSO RODRÍGUEZ DE BOLAÑO -esposa y suegros-

Dª Teresa Fernández, hija de D. Fernando Vermúdez y de Dª María González dona al Monasterio de Meira y su celerario D. Fernando, con licencia de D. Alonso Rodríguez de Bolaño, su marido, toda la heredad que tiene en la villa de Travada, y dan 48 tercias de pan de renta para fundar una capilla y altar a honra de Santiago y para su reparación. -DOMÍNGUEZ CASAL, Mª Mercedes: “Colección documental do Mosteiro de Santa María de Meira”. Tesis Doctoral, publicada en CODOLGA-. Sabemos gracias a la anterior escritura que D. Alonso Rodríguez de Bolaño y su esposa Dª Teresa Fernández, fueron los fundadores de una primitiva Capilla de Santiago, para la que cedieron rentas.

D. Fernando Bermúdez c. c. Dª María González. T. a:

Dª Teresa Fernández, c. c. D. ALONSO RODRÍGUEZ DE BOLAÑO.

La anterior Dª Teresa Fernández también fue documentada como Dª TERESA FERNÁNDEZ DE CANEDO, mayoritariamente, y en escasas ocasiones como Dª TERESA DE CANEDO, como vamos a ver. Como he guardado las citas para revisar cuando lo necesite, aprovecho para añadirlas en este apartado. Se aleja con el contenido de María de Bolaño, pero evito desperdigar apuntes que servirán más adelante...

Seguimos con las referencias documentales al mismo D. FERNANDO BERMÚDEZ, padre de Dª Teresa FERNÁNDEZ DE CANEDO. También sobre Alonso Rodríguez de Bolaño y otros documentos cronológicamente posibles de identificar con la misma Dª Teresa, debido a la gran cantidad de veces que está documentada.

Lo siguiente se puede consultar en los siguientes 17 documentos: nº 41, 110, 115, 124, 127, 128, 129, 131, 133, 134, 138, 1261, 1578, 1630, 1698, 1733 y 1776. He decidido seguir el mismo orden documental original del asentamiento de la persona y personas que hicieron las anotaciones en los Calendarios -de la catedral de Mondoñedo-, por orden sucesivo. Tal como voy a anotar a continuación, no por nada en concreto, sino recordando que la numeración de la publicación respeta el mismo orden en el que su día fueron anotados en los Calendarios, y cuya transcripción ha sido publicada por D. Enrique Cal Pardo ["Tumbos del archivo de la Catedral de Mondoñedo. Calendarios". Servicio de Publicaciones, Diputación Provincial de Lugo, 2005]. Queda entonces aclarado que si vemos que el documento se trata del mismo año, pero el nº del doc. es posterior, es que fue escrito y registrado más tarde. El mayor grupo es del año 1261, como veremos...

El hecho de que no conste en los últimos documentos de esta lista que añado, la fecha orientativa, nos sirve para búsquedas posteriores en otra documentación. No repetiré ni nº tal ni nº cual, simplemente el nº que le corresponda, y así sucesivamente. La cifra inmediata, si consta, se trata del año del documento, y si no consta es que está sin datar; observando en este caso lo mismo ya comentado antes, a documento con numeración mayor, escritura posterior en el tiempo. En ningún caso copiaré la fecha que consta después de cada texto... "era de ..." que sí consta normalmente en cada registro, ni el texto completo, solamente lo básico.


- 41

1251
<<Anniuersarium pro fidelibus defunctis pro quibus DOMNA THERASIA FERNANDI DE CANEDO>> [...] <<in uita sua. et post obistum suum pro se>>

- 110

1261

(Habíamos visto como D. FERNANDO BERMÚDEZ -padre de Dª Teresa Fernández, c. c. Alfonso Rodríguez de Bolaño- también aparecía en el Tumbo de Meira (T.M.), que en los Calendarios mindonienses consta que era caballero de Viveiro. D. Fernando Bermúdez puede ser que hubiera fallecido el año anterior (1260) o ya antes, ya que es la 1ª vez que aparece la celebración de su aniversario en la catedral mindoniense. El hecho de que aparezca registrada aquí como Dª TERESA DE CANEDO, y en el doc. 124, igual, indica la variación con la que era mencionada -también la veremos celebrando en el doc. 124 un aniversario por sus difuntos-.
<<Anniuersarium DOMNI FERNANDI UERMUDI militis de VIUARIO por cuius anima FILIA sua DOMNA THERASIA DE CANEDO>>

- 115

1261

(Dª MAIOR PÉREZ DE LOURENZÁ, hermana de Dª Teresa Fernández de Canedo)
<<Anniuersarium DOMNE MAIORIS PETRI DE LAURENCIANA pro cuius anima SOROR eius DOMNA TERASIA FERNANDI DE CANEDO>>

- 124

1261
<<Anniuersarium fidelium defunctorum pro quibus DOMNA TERASIA DE CANETO>>

- 127

1261

(D. ALFONSO RODRÍGUEZ caballero de Bolaño, el mismo "D. Alonso Rodríguez de Bolaño" que así aparece en la el Tumbo de Meira, según la transcripción de Mª Mercedes Domínguez Casal, en los Calendarios está como 'Alfonsi' / Alfonso... no Alonso)
<<Anniuersarium DOMNI ALFONSI RODERICI militis de BOLANO pro cuius anima UXOR sua DOMNA TERASIA FERNANDI DE CANEDO>>

- 128

1261

(Aparecen los nombres de 2 caballeros, hijos de Dª TERESA FERNÁNDEZ DE CANEDO:

1. D. IAGO ALFONSO
2. D. PEDRO ALFONSO

Que viene a completar el árbol genealógico de lo ya comentado del año 1223. Habrá que buscarlos por Afonso / Affonso)
<<Anniuersarium pro fidelibus defunctis pro quibus DOMNA TERASIA FERNANDI DE CANETO>> [...] <<solidos legionenses capitulo annuatim in uita filiorum suorum DOMNI JACOBI. et DOMNI PETRI ALFONSI militum. et post obitum eorum pro ipsis militibus>>

- 129

1261
<<Anniuersarium DOMNI VIUIANI decani mindoniensis pro cuius anima DOMNA THERASIA FERNANDI DE CANEDO>>

- 131

1261
<<Anniuersarium Regis DOMNI ALFONSI pro cuius anima DOMNA TERASI FERNANDI DE CANEDO>>

- 133

1261

(D.ª MARÍA FERNÁNDEZ, hermana de Dª TERESA FERNÁNDEZ DE CANEDO)
<<Anniuersarium DOMNE MARIA FERNANDI pro cuius anima SOROR eius DOMNA THERASIA FERNANDI DE CANEDO>>

- 134

1261

(D. SUEIRO PÉREZ, caballero de Lourenzá -¿o Suero?-, hermano de Dª TERESA DE CANEDO)
<<Anniuersarium DOMNI SUERII PETRI militis de Laurenciana pro cuis anima SOROR eius DOMNA THERASIA DE CANEDO>>

- 138

1261

(El caballero D. FROILA PÉREZ -¿o Froilán?-, hermano de Dª TERESA FERNÁNDEZ DE CANEDO)
<<Anniuersarium DOMNI FROILLE PETRI militis pro cuius anima SOROR eius DOMNA THERASIA FERNANDI DE CANEDO>>
Repetido, porque en el documento 1776 -sin fecha- se anotó otro aniversario al mismo caballero, en el que aparecen los mismos Froila y Teresa.


- A continuación observamos ya el grupo posterior de los documentos sin fecha. Tendremos en cuenta que el escribano siguió anotando en los Calendarios cada celebración, por lo que, hasta cierto punto, es lógico que no aparezca detallado. Simplemente dejaban constancia de que se había celebrado aquel aniversario que había sido concertado con anterioridad. Cabe también tomar nota que pasado el doc. 1000 y pico la numeración no es correlativa, ya que anotaban en otro tumbo también. Quien quiera completarlo por su cuenta, queda comentado -añado la página de alguno que está fuera de lugar-.


- 1581

-p. 528-

(En el día de Santa María se celebraría la memoria de Dª TERESA FERNÁNDEZ DE CANEDO)
<<Item Honore Sancte Marie debent celebrari in memorie DOMNA THERASIE
FERNANDI DE CANETO qui assignauit capitulo [...] ipse dia>>

- 1630

(El caballero D. Fernando Bermúdez había donado a los canónigos para que celebraran sus aniversarios su heredad en "Spinareto" -¿Espiñarido?, ¿Espiñeirido?, ¿Espiñaredo? Creo que el primitivo sufijo -abundancial- "eto" evolucionó al posterior "edo", por lo que debe tratrarse de SPINARETO = ESPIÑAREDO. -De todas formas en cualquiera de los 3 casos estaban sujetos a la diócesis mindoniense-

- ESPIÑARIDO en Árbol -Vilalba, Lugo-

- ESPIÑEIRIDO en Cervo -Lugo-

En A Coruña hay 2 ESPIÑAREDO: uno en Cedeira y el otro en As Pontes de García Rodríguez.

<<DOMNUS FERNANDUS UEREMUNDI miles qui dedit canonicis pro anniuersario hereditatem suam de Spinareto. debet fieri anniuersarium in vespera de Sancti Martini>>

- 1698

-p. 564-
<<Item Hore sancte Marie debent celebrari in memoria DOMNE THERASIE FERNANDI DE CANEDO>>

- 1733

-p. 578-
<<Anniuersarium pro fidelibus defunctis pro quibus DOMNA THERASIA FERNANDI DE CANEDO assignauit [...] capitulo annuatim in uita filiorum suorum DOMNI JACOBI. et DOMNI PETRI ALFONSI militum. et post obitum eorum. pro ipsis militibus.>>

- 1758

-p. 590-

(Dª MARÍA FERON, hermana de Dª TERESA FERNÁNDEZ DE CANEDO. ¿'Feron' no será equivocación por alguna abreviatura antigua por Fernan/Fernandi?)
<<Anniuersarium DOMNE MARIE FERON pro cuius anima SOROR eius DOMNA THERASIA FERNANDI DE CANEDO>>

Son todos los documentos que he seguido, lo cual no quiere decir que me haya pasado desapercibido alguno más, aunque creo que no. El hecho de fijarme al releerlo es por si podía aclarar si averiguaba si esta señora estaba relacionada con el primitivo Pazo de Canedo, más tarde Pazo de Tovar -Lourenzá, Lugo-. Observamos claramente la más que posible relación ya que un hermano de Dª Teresa Fernández de Canedo fue caballero de Lourenzá: D. Sueiro Pérez. Y otra de sus hermanas aludía al lugar: Dª Maior Pérez de Lourenzá.

Resumiendo los herman@s de Dª TERESA FERNÁNDEZ DE CANEDO que hemos visto -por orden documental correlativo- y demás familiares...


1. Dª MAIOR PÉREZ DE LOURENZÁ

2. Dª MARÍA FERNÁNDEZ

3. D. SUEIRO PÉREZ, caballero de Lourenzá

4. D. FROILA PÉREZ.

Puesto que aparecen mencionados, los 4, en la celebración de aniversarios, sabemos que en 1261 ya habían fallecido, tal vez el año anterior: 1260.

¿Pudo haber sido Dª María González -esposa de D. Fernando Bermúdez, caballero de Viveiro, ambos padres de Dª Teresa Fernández de Canedo- hija de Gonzalo de Aguiar? Estoy en ello, estoy buscando el apunte...


I.

D. Fernando Bermúdez -caballero de Viveiro, fallecido hacia el año 1260- c. c. Dª María González. T. a:


II.

2.1. Dª MAIOR PÉREZ DE LOURENZÁ

2.2. Dª MARÍA FERNÁNDEZ

2.3. D. SUEIRO PÉREZ -caballero de Lourenzá-

2.4. D. FROILA PÉREZ.

2.5. Dª TERESA FERNÁNDEZ DE CANEDO, c. c. D. ALONSO RODRÍGUEZ DE BOLAÑO [Domni Alfonsi Roderici militis de Bolano]. T.a:


III.

3.1. D. IAGO ALFONSO
3.2. D. PEDRO ALFONSO -ambos caballeros o militares-


El hecho de que Dª Teresa Fernández de Canedo -con consentimiento de su marido- hubiese donado en el año 1223 bienes en Trabada -Lugo-, a los monjes del Mosteiro de Santa María de Meira -Lugo-, sabiendo que ya estaba casada, y que aún vivía en el año 1261, sirve de orientación cronológica para saber que en el último año citado ya debía tener hacia 65 o 70 años + o -.
Por haber fallecido ya sus 2 hermanos y también sus 2 hermanas, pudo haber sido ella la única heredera; explicación de que solamente ella sufragase los gastos para los aniversarios, aunque ya aparecía en el año 1251 dedicando aniversarios a sus familiares.
Seguramente se obtendrán nuevos datos con más atención, quizás en una nueva lectura en otra ocasión. Ahora voy a repasar mejor los documentos en los que aparece D. Fernando Bermúdez, por si aportan algo más.
Finalizo ya, como la parrafada ha sido larga, si he puesto alguna errata lo edito.

Saúdos
Poblada soledad es hoy el mundo.
Fernando Dopico B.
Foreiro Maior
Foreiro Maior
Mensajes: 308
Registrado: 16 Dic 2007, 20:33

Re: María de Bolaño

Mensaje por Fernando Dopico B. »

Ola a todos.
O 6 de maio de 2011, escribía neste foro en razón o seguinte:

- Catedral de Lugo.
* Relación do aforamento do castelo e terrería de Miranda (en Íbias -Asturias- colindante con Navia de Suarna) ós Osorio da Casa de Villalobos (ascendentes dos Marqueses de Astorga) e sucesión no mesmo:
- [...] Año del nasçimyento de Nuestro Señor Ihesuχρisto de mill e trescientos e noventa e un anos, biernes, diez e syete días andados del mes de noviembre estando en la çibdad de Villamayor, dentro en las casas de morada del honrado padre y señor don Françisco, por la graçia de Dios e dela Santa Yglesia de Roma obispo de Mondoñedo (…) canónygos dela yglesia de Mondoñedo e a otros honbres buenos del cabildo que heran presentes, hizieron enplazamiento con Juan Álbarez Osorio, hijo de Alvar Pérez Osorio, que presente estava, el qual dicho Juan Álvarez hera procurador del dicho su padre por una carta de procuraçión que está por notoría, el qual luego puso en mano del dicho señor obispo, e dieron luego al dicho Juan Álvarez el castillo e tierra de Miranda con los derechos e heredades e juros e pertenençias que pertenesçen e pertenesçer deven a la terrería de Miranda (…), por tal manera que lo toviese el dicho Juan Álvarez dela dicha yglesia e por la dicha yglesia por todos sus días e un su hijo heredero que al nombrase en su testamento sy lo oviere, que non aviendo el dicho hijo heredero que lo aya otra persona después de muerto el dicho Juan Álvarez en su vida qual el dicho Juan Álvarez nonbrare en su testamento, e después dela muerte de abos a dos que el dicho castillo e terrería de Miranda con todas las heredades que se dizen dela yglesia e delos legos y el señorío e derechos que qu-el dicho Alvar Pérez e Juan Álvarez han e les pertenesçer aver en toda la feligresía, término e jurediçión de Santiso so el syno de San Salvador del dicho lugar (…) que queden libres, quitos e desenbargados al obispo e iglesia de Mondoñedo. (…) aya de comprar por esta conbenençia e contrataçión que el obispo e cavildo mandó hazer del dicho castillo e terrería e Miranda, tantas heredades e posesiones dentro del obispado de Mondoñedo que renten e valgan cada año en salvo quatroçientos maravedís de diez dineros noveles cada maravedí dela moneda usual. E para esto tener e cunplir el dicho Juan Álvarez en su nonbre e del dicho su padre, cuyo procurador es, fasta que conpre las dichas heredades en el dicho obispado (…) obligó en tanto todas las heredades, senorío e derechos e buenos reparos, eglejarios e leygarios e derechuras que el dicho Álvar Pérez e Juan Álvarez tienen e les pertenesçen de aver anbos y cada uno dellos en el dicho lugar de Santiso (…). E del reconosçimiento e confirmaçión del dicho contrato e vasallaje que avía hecho el dicho obispo e yglesia de Mondoñedo Pero Álvarez Osorio, hijo del dicho Juan Álvarez, después dela muerte del dicho su padre. E desta escritura de prorrogación por la qual el dicho obispo de Mondoñedo avía prorrogado el fuero e tenençia e vasallaje e todo los susodicho en la persona de un hijo del dicho Pero Álvarez, siendo conde de Trastámara, que fue el dicho marqués don Alvar Pérez Osorio, agüelo del dicho marqués, que entonçes era (…).


Pois ben, quero precisar que tal documento non pertence ós fondos da catedral de Lugo, se non ós da catedral de Mondoñedo, conservados no Arquivo Histórico Nacional e dixitalizados dende fai tempo en PARES (Portal de Archivos Españoles). De maneira que rogo disculpas polo meu despiste na cita errónea que cometín no seu intre. A referencia arquivística e de localización para este documento é: ARCHIVO HISTÓRICO NACIONAL, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).

Trátase do preito que mantiveron o Bispo de Mondoñedo e o Marqués de Astorga a comezos do século XVI en razón do foro da terrería de Miranda. Pra quen lle interese, no mesmo aparecen varios interesantes datos xenealóxicos relacionados cos Osorio -rama dos Marqueses de Astorga- dos séculos XIV e XV, así como para os Miranda e os Bolaño do XV.
Fernando Dopico B.
Foreiro Maior
Foreiro Maior
Mensajes: 308
Registrado: 16 Dic 2007, 20:33

Re: María de Bolaño

Mensaje por Fernando Dopico B. »

AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo). Dixitalizado en PARES.
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
Copia de 20880001.jpg (46.81 KiB) Visto 12729 veces
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
Copia de 20880002.jpg (46.4 KiB) Visto 12729 veces
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
Copia de 20880003.jpg (47.48 KiB) Visto 12729 veces
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
Copia de 20880004.jpg (46.55 KiB) Visto 12729 veces
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
Copia de 20880005.jpg (46.72 KiB) Visto 12729 veces
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
Copia de 20880006.jpg (47.39 KiB) Visto 12729 veces
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
AHN, Clero, Secular Regular, L. 6680 (Catedral de Mondoñedo).
Copia de 20880007.jpg (47.71 KiB) Visto 12729 veces
Samuel c o castro
Foreiro Maior
Foreiro Maior
Mensajes: 182
Registrado: 15 Jun 2009, 13:24

Re: María de Bolaño

Mensaje por Samuel c o castro »

Srs. Administradores,

Este é um tópico que tenho interesse e recebo mensagem automática em meu e-mail castro.genealogia arroba ig.com.br, que estarei desativando brevemente, e a qual solicitei que alterassem meu cadastro para meu novo e-mail castro.genealogia arroba bol.com.br , que ora estou testando.

Portanto, peço vossa especial gentileza de confirmarem se efetuaram a devida alteração. Agradeço pela atenção. Abraço fraterno.

Samuel C O Castro
Intereí§o-me por dados genealógicos de todos os ramos da famí­lia Castro.
Avatar de Usuario
serba
Foreiro Ilustre
Foreiro Ilustre
Mensajes: 19875
Registrado: 29 Sep 2004, 09:00
Ubicación: Mos

Identificación de María de Bolaño, c. c. Diego Sánchez de Ribadeneira

Mensaje por serba »

Buenos días:

Repasando mis apuntes no he conseguido localizar ningún dato más del matrimonio de otra María de Bolaño. En este caso, la q. c. c. Diego Sánchez de Ribadeneira. Si alguien los tiene ya clasificados, agradezco la información.

Están mencionados en un foro de la documentación del antiguo Mosteiro de Donas de Santa Comba de Orrea, -A Órrea, Riotorto-; refiriéndose a las propiedades que tenían en diferentes lugares, fuera del coto del Mosteiro de Donas.

Topónimos de Meira: ¿Vilaxuso? y Graña Nova.

Meira: En Villasuso-Graña Nova, de la feligresía de Meira, dos caseríos que, en 1574, llevaba aforados el Monasterio de Meira y por los que pagaba dos fanegas. La mencionada Abadesa Doña Constanza decía en 1407 que eran tres caseríos y que pagaban el cuarto. Tanto el Monasterio como el Cabildo los tenían aforados. Éste los aforó, en concreto, a DIEGO SÁNCHEZ DE RIBADENEIRA y a su esposa MARÍA DE BOLAÑO. Éstos, a su vez, los cedieron al expresado Monasterio de Meira para que les dijesen una Misa los sábados. El beneficio que este Monasterio podría percibir anualmente de las 18 fanegas de tierra que integraban los mencionados caseríos era de unas diez o doce fanegas, de las que pagaba dos al Cabildo de Mondoñedo, en virtud de esa especie de subarriendo o cesión de foro. Los caseros de Villasuso estaban considerados como vasallos del Monasterio de Orrea, ya que el Vicario de esta feligresía habría de confesarlos y administrarles los Sacramentos, acudiendo, eso sí, a la Iglesia del Monasterio de Meira.

Enrique Cal Pardo, "El Monasterio de <<Dueñas>> de Sta. Comba de Orrea", en Estudios Mindonienses, Vol. 1. 1985, p. 49.


Saúdos
Poblada soledad es hoy el mundo.
Samuel c o castro
Foreiro Maior
Foreiro Maior
Mensajes: 182
Registrado: 15 Jun 2009, 13:24

Re: María de Bolaño

Mensaje por Samuel c o castro »

Prezado Serba,

No Google, aqui em http://www.concellodemeira.com/portal_l ... _853_9.pdf, no final da pg 7 e início da 8, faz referência às pessoas que citaste.

Neste link http://estudiosgallegos.revistas.csic.e ... File/45/45, deve ser o artigo que procuras, pois na pg 260 consta o casal que citas. Ao abrir o PDF, faça a busca "ctrl f" pela palavras "bolaño" e "pedro de miranda", só tem o que ali consta.

Abraço fraterno.

Samuel de Castro
Intereí§o-me por dados genealógicos de todos os ramos da famí­lia Castro.
Berto
Foreiro
Foreiro
Mensajes: 72
Registrado: 19 Nov 2014, 23:18

Re: María de Bolaño

Mensaje por Berto »

Hola. Siguiendo la recomendación de Serba sobre el castillo de Miranda, he estado consultando el (farragoso) hilo de María de Bolaño. Contrastándolo con información que yo manejo, llego a la conclusión de que es muy probable que Juan Fernández de Bolaño y Constanza tuvieran al menos dos hijas: Sancha, casada con Ares Méndez de Grandas, padres de Gómez Ares de Miranda y abuelos de Pedro de Miranda "el Renegado"; y Constanza, casada con Álvaro Pérez Osorio, señor de Villalobos, bisabuelos del I Marqués de Astorga.

De ser esto así, y de confirmarse que Gómez Ares de Miranda es hijo de Ares Méndez de Grandas y Sancha, tendríamos que la familia de Pedro de Miranda "el Renegado" estaría emparentada directamente (serían primos) con los tenentes o encomenderos del castillo y tierras de Miranda, a la postre condes de Trastámara y marqueses de Astorga.
Berto
Foreiro
Foreiro
Mensajes: 72
Registrado: 19 Nov 2014, 23:18

Re: María de Bolaño

Mensaje por Berto »

Hola;

He estado leyendo un documento muy esclarecedor sobre la ubicación del castillo de Miranda. Se trata de su toma de posesión el 9 de Enero de 1.528 por parte del procurador del obispo de Mondoñedo, después de haber obtenido real carta ejecutoria a su favor en el pleito que mantenía sobre su señorío con el marqués de Astorga. Dice así:

Y después de lo susodicho, este dicho día y mes y año susodichos (09/01/1.528), en el castillo y fortaleza que llaman de Miranda, continuando la dicha ejecución y posesión, el dicho señor juez tomó por la mano al Lic. Rodrigo de Soria en el dicho nombre, y dijo que le daba y dio la posesión real, corporal, actual, vel quasi, del dicho castillo y sus fuerzas y pertenencias, y montes bravos y mansos, y en señal de posesión, porque la dicha fortaleza estaba derribada y no había allí ni puertas, tomó el Lic. Soria unas piedras y se subió sobre el muro de la dicha fortaleza y se paseó por ella, y arrojó cantos abajo y puso piedras sobre el dicho muro y mandó e hizo bajar a los que estaban en alto subidos en el dicho castillo, y cortó de los árboles del dicho monte que estaba cerca del dicho castillo y desgajó ramas y lo pidió por testimonio. Testigos Pero García de Estoa y García de Luaces, y Pedro de Villoria y el Bachiller Dorado.
Y después de lo susodicho, este dicho día y mes y año susodichos, el dicho señor Juez ejecutor dijo que daba y dio la posesión real, corporal, actual, vel quasi, al dicho Lic. Rodrigo de Soria en el dicho nombre de un pozo de salmones que está al pie del castillo de Miranda llamado la Rabinea, y en señal de posesión luego el dicho Lic. Soria en el dicho nombre, arrojó piedras en el dicho pozo, y lo pidió por testimonio. Testigos los susodichos”.

El pozo salmonero de Rabinea creo que lo podemos asimilar sin temor a equivocarnos al lugar de A Rabinela, situado en las inmediaciones del lugar de O Castelo y O Boulloso, con lo que opino que podemos dar por definitiva la ubicación del castillo en dicho lugar.

Saludos.
Grana10
Foreiro
Foreiro
Mensajes: 60
Registrado: 31 Jul 2022, 19:06

Re: María de Bolaño

Mensaje por Grana10 »

serba escribió: 12 Jul 2011, 13:36 No he comentado dos posibles probabilidades:

1. Que D. Juan Fernández de Bolaño, además de con D.ª Constanza -de la Casa de Aguiar ella- se hubiese casado en otras nupcias anteriores D. Juan con una hermana de D. Fernán Pérez de Andrade. De hecho, recuerdo que en algún libro detallan que D.ª Sancha de Bolaño era sobrina del que fue Obispo de Lugo, D. Pedro López de Aguiar.
Lo cual no viene a concordar con que Sancha fuese hija de una hermana de D. Fernán Pérez de Andrade.

2. En "España Sagrada", del P. Flórez, en un documento que menciona de 1363 explica que ese fue el año de la fundación de Santa María a Nova, teniéndose por fundadora a D.ª Sancha, mujer de Arias Méndez de Grandas.

Para "encajar" que la D.ª Sancha de Bolaño, priora, casada con Afonso López de Saavedra fuera la misma que la fundadora, entonces se habría casado en unas segundas nupcias con Afonso...

¿Es posible?

¿Y si D.ª Sancha de Bolaño fue en realidad hija de Sancha, hermana de D. Fernán Pérez de Andrade? Entonces esto sí coincidiría... Pues la hipótesis de otro matrimonio de D. Juan Fernández de Bolaño podría ser válida.

Bueno... necesito más tiempo para concretar. A ver si encuentro algún apunte concluyente.

Saúdos
Retomo este tema que tan en detalle se trató hace años entre Serba y Fernando Dopico.

Habiendo leído todos los documentos que ambos habéis añadido en el hilo, no llego a ver relación entre las dos Sanchas.

Por una parte, tenemos a D. Sancha, mujer de Alfonso López de Saavedra (difunto antes de 1391), hermana de Pedro Fernandez de Bolaño, sobrina de Fernán Pérez de Andrade O Boó (por ser hija de su hermana) y madre de D. María Fernández de Bolaño y Pedro Fernández de Bolaño (heredero de su tío de homónimo nombre), entre otros hijos.

Por otra parte, tenemos a D. Sancha de Bolaño, fundadora y priora del Convento de Santa María A Nova, siendo ya viuda de Ares Méndez de Grandas (difunto antes de 1348). Esta era hija de Juan Fernández de Bolaño (difunto en 1363) y D. Constanza. D. Sancha de Bolaño era madre de, entre otros, Constanza de Grandas.

Fernando Dopico erra al hacer a Ares Méndez de Grandas hijo de Juan Fernández de Bolaño, y al hacer a la fundadora de Santa María A Nova como hija de Ares Méndez de Grandas. Serba ya lo aclaró con el documento siguiente, Juan Fernández de Bolaño es padre de D. Sancha de Bolaño, no de Ares Méndez de Grandas:
serba escribió:
- * 1371, xaneiro, 24. San Fiz

“O conde don FERNANDO DE CASTRO, confirma a doazón do Couto de Vilar de Ortelle, que outorgara a XOÁN FERNÁNDEZ, a favor agora da súa filla e herdeira, dona SANCHA DE BOLAÑO, prioresa do mosteiro de Santa María a Nova.”
En 1377, D. Sancha se encuentra casada con Alfonso López de Saavedra, mientras que D. Sancha de Bolaño (priora) funda Santa María A Nova en torno a 1363, siendo viuda desde antes de 1348. Por tanto, me surgen las siguientes dudas. ¿Cómo está emparentada D. Sancha, mujer de Alfonso López de Saavedra, con D. Sancha de Bolaño, priora y mujer de Ares Méndez de Grandas? ¿Eran hija y madre? En ese caso, sería imposible justificar que D. Sancha, mujer de Alfonso López de Saavedra, fuese sobrina por parte de madre de Fernán Pérez de Andrade O Boó. En todo caso, podría ser sobrina-nieta, pero creo que la justificación puede que sea más sencilla: no tienen relación de parentesco, por lo menos cercana. Lo que sí que se podría asumir es que D. Sancha, mujer de Alfonso López de Saavedra, era de los Bolaño, pues tanto su hermano como sus hijos llevaron este apellido, por lo que puede que ambas Sanchas tomen su nombre de una Sancha anterior del linaje de los Bolaño.

Agradecer a Serba y Fernando Dopico por la cantidad de documentación que habéis aportado a esta investigación, labor encomiable.
Responder